پرسش و پاسخ در خصوص رمز ارزها با بازپرس دادسرای جرایم رایانه‌ای
میزان: آیا ارز دیجیتال مالکیت دارد و می‌توان به عنوان یک مال به آن نگاه کرد؟
بیگی حبیب‌آبادی: از نظر فقهی و قانون مدنی هر چیزی که بابت آن در بازار پول پرداخت کنند و مبادله شود به عنوان مال تعبیر می‌شود. در حال حاضر ما از این مرحله که آیا رمز ارز مال است یا خیر عبور کردیم و تقریباً به عنوان یک مال پذیرفته شده است و در بازار نیز مورد معامله قرار می‌گیرد. اما این مال با ویژگی‌های خاصی همراه است که ورود به این حوزه مال‌داری نیازمند آموزش‌ها و تخصص‌های خاصی است مهمترین مشکلی که ما با آن مواجه هستیم این است که افرادی که در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند و یا رمز ارز خریداری می‌کنند به دلیل ناآشنایی با این حوزه بعد‌ها با مشکل مواجه می‌شوند و به دادگستری مراجعه می‌کنند و در این مرحله است که متوجه می‌شوند حوزه رمزارز‌ها با چه چالش‌هایی همراه است. بسیاری از قربانیان اطلاع ندارند که پولی که از کیف پول شما خارج شود دیگر قابل بازگشت و شناسایی نیست. در پرونده‌های این حوزه با افرادی مواجه هستیم که اطلاعی ندارند که پول خود را در اختیار چه کسی قرار دادند و یا از چه طریقی واگذار کردند.
میزان: بیشترین شکایت مردم در حوزه رمزارز‌ها مربوط به چه مواردی است؟
بیگی حبیب‌آبادی: واقعیت این است که رمزارز‌ها به یک ابزار جرم تبدیل شده‌اند. در گذشته کلاهبرداران در ازای سرمایه‌گذاری افراد در پروژه‌های مختلف و اغلب غیر واقعی به آن‌ها سود پرداخت می‌کردند، اما در روش جدید به جای پرداخت سود و مبالغ ریالی به آن‌ها رمزارز پرداخت می‌کنند. یعنی افراد در ازای پرداخت پول رمزارز دریافت می‌کنند. وقتی شخصی وارد حوزه رمزارز‌ها می‌شود شناسایی متهم (یعنی کسی که مالباخته از او رمزارز خریداری کرده است) برای ما سخت می‌شود که این ساده‌ترین روش کلاهبرداری‌های حوزه رمزارز است.
اما در روش دوم شخصی اقدام به تولید یک رمزارز می‌کند سپس به وسیله تبلیغاتی که در فضای مجازی انجام می‌شود تقاضا برای این رمزارز افزایش پیدا می‌کند. به طور مثال شخص کلاهبردار یک میلیون رمزارز تولید می‌کند و پس از تبلیغاتی که برای رمز ارز خود انجام می‌دهد نصف رمزارز‌های تولیدی خود را به بازار ارائه می‌کند. در مواردی رمز ارزی که یک دلار قیمت داشته تا حدود ۱۰۰ تا ۴۰۰ دلار نیز قیمت‌گذاری شده و پس از فروش ۵۰ درصد این رمزارز‌ها ۵۰ درصد رمزارز‌های دیگر را که در اختیار خود دارد به بازار وارد می‌کند و به این شکل قیمت این رمزارز‌ها سقوط پیدا کرده و به ارزش و جایگاه واقعی خود می‌رسد. به این ترتیب افرادی که اقدام به خرید این رمزارز کردند متضرر می‌شوند. مهمترین موضوع در این مسئله این است که از رمزارز‌ها به عنوان ابزار کلاهبرداری استفاده می‌شود. مردم گاهی فریب تبلیغاتی را می‌خورند و رمزارز‌های بدون پشتوانه خریداری می‌کنند و پس از سقوط این ارزش این رمزارز‌ها با ضرر و زیان مواجه می‌شوند.
میزان: آیا رمزارز‌ها امن هستند؟ یعنی امکان هک شدن و سرقت دارند؟
بیگی حبیب‌آبادی: رمزارز شما تا وقتی امن است که کد آن در اختیار کس دیگری نباشد. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که غیر قابل هک است و تا به امروز با موردی از هک این کد‌ها مواجه نشدم و سازندگان ادعا دارند که این کد‌ها قابل هک شدن نیستند؛ بنابراین تا زمانی که این کد در اختیار خود شما باشد امن است، اما اگر این کد در اختیار کس دیگری قرار بگیرد قطعا سرمایه شما از بین رفته است.
میزان: چه توصیه‌ای به مردم دارید؟
بیگی حبیب‌آبادی: از مردم می‌خواهیم به هیچ عنوان وارد پلتفرم‌هایی که برای سرمایه‌گذاری در بستر فضای مجازی طراحی شده‌اند نشوند، چون تمامی این بستر‌ها کلاهبرداری است. بنده به شخصه هیچ‌گاه وارد این حوزه نمی‌شوم و به همه نیز توصیه می‌کنم که به این موضوع ورود پیدا نکنند، اما اگر بنا دارند که به این حوزه ورود پیدا کنند باید آموزش‌های لازم را ببینند و با مفاهیم ابتدایی آن آشنا شوند. یک مورد دیگر قربانیان حوزه رمزارز‌ها به این صورت است که فرد قربانی در قالب آگهی‌های کار در منزل شماره حساب بانکی خود را در اختیار کلاهبرداران قرار می‌دهد و کلاهبردار از قربانی می‌خواهد که برایش رمز ارز خریداری کند. این موضوع کاملاً کلاهبرداری است و پولی که وارد حساب اشخاص می‌شود سرقتی است و برای آن‌ها مشکل ایجاد می‌کند. طبیعتاً پس از خرید این رمز ارزها و انتقال آن‌ها به شخصی که ندیده‌اید و نه می‌شناسید وارد اعمال مجرمانه شدید که بعداً گریبان‌گیر شما خواهد شد. /میزان
