نمونه درخواست جلب سیار سراسری
وکیل کیفری: طبق رویه موجود، درخواست جلب سیار در پرونده کیفری می بایست
خطاب به بازپرس یا دادیار در دادسرا و در پرونده حقوقی خطاب به قاضی اجرای احکام تنظیم شود.
این درخواست باید در دفتر خدمات قضایی ثبت گردد.
مقالات مرتبط (بازرسی منزل و خودرو شخصی – تفتیش وسایل شهروندان توسط «حجاببانها» – نمونه درخواست توقیف اموال و جلب محکوم علیه حقوقی – نمونه دادخواست دعوای جلب ثالث – نشست قضایی با موضوع جلب سیار سراسری)
در این پست به موضوعات زیر می پردازیم:
- موارد صدور دستور جلب مستقیم بدون ارسال احضاریه
- موارد صدور دستور جلب سیار به درخواست شاکی
- نمونه درخواست جلب سیار سراسری
- سوالات متداول
- قوانین مرتبط
موارد صدور دستور جلب مستقیم بدون ارسال احضاریه
برابر تشریفات آیین دادرسی کیفری وهمچنین اصل برائت در مرحله اول تحقیقات ،
متهم می بایست از طریق احضاریه به دادسرا دعوت می شود
تا به صورت تطوعی و با اراده خود به مرجع قضایی حضور یابد.
در ادامه وکیل آنلاین در خصوص جلب بدون احضار توضیح می دهد:
در مواردی بازپرس میتواند بدون آنکه ابتداء احضاریه فرستاده باشد، دستور جلب متهم را صادر کند.
این موارد به صورت انحصاری در ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری ذکر شده است:
الف – در مورد جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو و یا حبس ابد است.
ب – هرگاه محل اقامت، محل کسب و یا شغل متهم معین نباشد
و اقدامات بازپرس برای شناسایی نشانی وی به نتیجه نرسد.
پ – در مورد جرایم تعزیری درجه پنج و بالاتر در صورتیکه از اوضاع و احوال و قرائن موجود،
بیم تبانی یا فرار یا مخفی شدن متهم برود.
ت – در مورد اشخاصی که به جرایم سازمانیافته و جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی متهم باشند.
موارد صدور دستور جلب سیار به درخواست شاکی
به موجب تبصره ۲ ماده۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری شاکی می تواند
لایحه ودرخواست صدوراین دستور را از بازپرس یا دادیار جهت دستگیری متهم درخواست کند.
این درخواست باید در دفتر خدمات قضایی ثبت گردد.
بر همین اساس درخواست توسط مقام قضای بررسی شده و در صورت موافقت ،
برگ جلب در اختیار شاکی قرار می گیرد.
لازم به ذکر است در صورتی که همه موارد زیر توسط بازپرس احراز گردد
دستور جلب سیار سراسری صادرخواهد شد:
وجود پرونده کیفری: جرم باید در دادسرا یا دادگاه کیفری مطرح شده باشد (مثل کلاهبرداری، سرقت، یا خیانت در امانت).
احضار ناموفق متهم: متهم باید حداقل یکبار احضار شده و حضور نیافته یا متواری شده باشد
آدرس نامعلوم: شاکی باید ثابت کند آدرس متهم مشخص نیست یا در دسترس نیست.
شواهد کافی: قاضی باید شواهد کافی برای اتهام (مثل اسناد، شهادت، یا اقرار) در اختیار داشته باشد.
ضرورت جلب: قاضی باید تشخیص دهد که جلب متهم برای پیشبرد پرونده ضروری است.
نمونه درخواست جلب سیار سراسری
در ادامه یک نمونه ازاین درخواست را برای شما عزیزان – توسط تیم حقوقی موسسه نوران وکیل- قراردادیم.
بازپرس محترم شعبه۲۵ دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان….
با سلام و احترام
موضوع: درخواست جلب سیار و ورود به مخفیگاه
احتراما به استحضار می رساند اینجانب …………شاکی پرونده شماره…………………..با موضوع
کلاهبرداری رایانه ای به مبلغ…………..مطروح درآن شعبه ، با توجه به ادله موجود و اینکه
متهم این پرونده بنام آقای……………………درحال حاضر متواری و اقامتگاه نامبرده مشخص
نمی باشد.ضمنا جلب متهم با توجه به اهمیت موضوع در پیشبرد پرونده لازم و ضروری به نظر می رسد.
لذا اینجانب با تقدیم این درخواست به استناد تبصره ۲ ماده۱۸۴ قانون آیین دادرسی
تقاضای صدور دستور جلب سیار و اجازه ورود به مخفیگاه متهم را خواستارم. لطفا
دستورات لازم را مبذول فرمایید. از همکاری قبلی شما کمال تشکر را دارم.
سوالات متداول درباره جلب سیار
درخواست جلب سیار باید خطاب به چه مقامی تنظیم شود؟
در پروندههای کیفری، درخواست باید خطاب به مقامات قضایی دادسرا یعنی بازپرس یا دادیار نوشته شود. اما در پروندههای حقوقی،
این درخواست باید خطاب به قاضی اجرای احکام مدنی تنظیم گردد. تمامی این درخواستها
باید ابتدا در دفتر خدمات قضایی ثبت شوند.
آیا قاضی میتواند بدون ارسال احضاریه یا اخطاریه، دستور جلب متهم را صادر کند؟
بله. طبق ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری، در موارد خاصی بازپرس میتواند
بدون فرستادن احضاریه اولیه، دستور جلب صادر کند. این موارد عبارتند از:
جرایمی با مجازات سلب حیات، قطع عضو یا حبس ابد.
نامعلوم بودن محل اقامت یا شغل متهم.
جرایم تعزیری درجه پنج و بالاتر (در صورت بیم فرار یا تبانی).
جرایم سازمانیافته و امنیتی.
شاکی برای دریافت برگ جلب سیار باید چه شرایطی را اثبات کند؟
برای صدور دستور جلب سیار ، شرایط زیر باید توسط بازپرس احراز شود:
وجود پرونده کیفری فعال (مثل سرقت یا کلاهبرداری).
احضار ناموفق متهم (متهم نیامده یا متواری است)
نامشخص بودن آدرس متهم.
وجود شواهد کافی برای اتهام.
ضرورت جلب برای پیشبرد پرونده.
آیا شاکی میتواند برگه جلب را در اختیار داشته باشد؟
بله. طبق تبصره ۲ ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری، در صورت ضرورت
، بازپرس میتواند برگه جلب را برای مدت معینی در اختیار شاکی قرار دهد
تا او با معرفی متهم به ضابطان (مأموران کلانتری)، اقدام به جلب وی نماید.
آیا داشتن حکم جلب سیار به معنای اجازه ورود به منزل یا مخفیگاه متهم است؟
خیر، لزوماً اینطور نیست. طبق تبصره ۳ ماده ۱۸۴، اگر متهم در منزل خود یا دیگری مخفی شده باشد،
ضابطان قضایی باید برای ورود به آن محل، حکم جداگانه ورود به مخفیگاه را از مقام قضایی اخذ کنند.
(در نمونه درخواست متن نیز به تقاضای “ورود به مخفیگاه” اشاره شده است).
آیا جلب متهم در شب قانونی است؟
اصولاً جلب باید در روز انجام شود. جلب در شب تنها در موارد ضروری
و با تشخیص بازپرس امکانپذیر است که باید ضرورت آن در پرونده قید شود.
آیا در پروندههای حقوقی (محکومیتهای مالی) میتوان دستور جلب سیار “کشوری” دریافت کرد؟
طبق نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه (شماره ۷/۹۶/۱۵۷۵)، مقامات قضایی نمیتوانند
برگ جلب سیار “کشوری” (برای تمام نقاط کشور) صادر کنند،
زیرا اختیارات آنها محدود به حوزه قضایی خودشان است.
با این حال، صدور برگ جلب سیار با تعیین مدت اعتبار بلامانع است
و برای سایر شهرها باید از طریق اعطای نیابت قضایی اقدام شود.
اگر متهم پس از ابلاغ برگه جلب حاضر نشود، مأمور چه وظیفهای دارد؟
طبق ماده ۱۸۲، مأمور ابتدا متهم را دعوت میکند تا نزد بازپرس بیاید.
اگر متهم امتناع کرد، مأمور او را جلب و تحتالحفظ نزد بازپرس میبرد
و در صورت نیاز میتواند از سایر مأموران کمک بگیرد.
جلب سیار چیست و چه تفاوتی با جلب عادی دارد؟
جلب سیار زمانی صادر میشود که محل اقامت متهم مشخص نیست یا متواری است.
در این حالت، برگه جلب در اختیار شاکی یا ضابطین قرار میگیرد
تا هر کجا متهم را یافتند، دستگیر کنند. برخلاف جلب عادی که به یک آدرس مشخص ابلاغ میشود،
جلب سیار محدود به مکان خاصی نیست (البته با رعایت حوزه قضایی).
برای دریافت دستور جلب سیار باید به کجا مراجعه کنم؟
این درخواست باید در دفاتر خدمات قضایی ثبت شود.
در پروندههای کیفری: درخواست باید خطاب به بازپرس یا دادیار در دادسرا باشد.
در پروندههای حقوقی: درخواست باید خطاب به قاضی اجرای احکام تنظیم شود.
آیا امکان صدور دستور جلب بدون ارسال احضاریه وجود دارد؟
بله، طبق ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری، در موارد خاصی بازپرس میتواند
بدون فرستادن احضاریه اولیه، دستور جلب صادر کند:
جرایمی با مجازات سلب حیات، قطع عضو یا حبس ابد.
نامشخص بودن محل اقامت یا شغل متهم و عدم دسترسی به او.
جرایم تعزیری درجه ۵ و بالاتر (در صورت بیم فرار یا تبانی).
جرایم سازمانیافته و امنیتی.
آیا شاکی میتواند شخصاً برگه جلب را در اختیار داشته باشد؟
بله. طبق تبصره ۲ ماده ۱۸۴، اگر بازپرس ضروری بداند،
میتواند برگه جلب را برای مدت مشخصی در اختیار شاکی قرار دهد تا شاکی با معرفی متهم به ضابطین (پلیس)،
اقدام به جلب او نماید.
شرایط لازم برای صدور جلب سیار چیست؟
برای صدور این دستور، بازپرس باید موارد زیر را احراز کند:
وجود پرونده کیفری یا محکومیت حقوقی.
احضار ناموفق متهم (عدم حضور یا فرار).
نامشخص بودن آدرس متهم.
وجود شواهد کافی برای اتهام.
ضرورت جلب برای پیشبرد پرونده.
آیا حکم جلب سیار اجازه ورود به منزل یا مخفیگاه را نیز میدهد؟
خیر، به صورت پیشفرض این اجازه وجود ندارد. طبق تبصره ۳ ماده ۱۸۴،
اگر متهم در منزل خود یا دیگری مخفی شده باشد، ضابطین باید برای ورود به آن محل،
حکم جداگانه و مخصوص (اجازه ورود به مخفیگاه) را از مقام قضایی دریافت کنند.
آیا جلب متهم در شب امکانپذیر است؟
طبق ماده ۱۸۳، جلب باید در روز انجام شود. مگر در موارد ضروری
که بازپرس با توجه به اهمیت جرم و احتمال فرار متهم، دستور جلب در شب را صادر کند.
آیا قاضی میتواند «جلب سیار کشوری» (سراسری) صادر کند؟
طبق نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه، مقامات قضایی تنها در حوزه ماموریت خود صلاحیت دارند
و نمیتوانند مستقیماً برگه جلب سیار برای کل کشور صادر کنند.
برای دستگیری متهم در شهرهای دیگر، باید از طریق اعطای نیابت قضایی اقدام شود.
قوانین مرتبط
از قانون آیین دادرسی کیفری
ماده ۱۷۹ – متهمی که بدون عذر موجه حضور نیابد یا عذر موجه خود را اعلام نکند،
به دستور بازپرس جلب میشود.
تبصره – در صورتیکه احضاریه، ابلاغ قانونی شده باشد و بازپرس احتمال دهد
که متهم از احضاریه مطلع نشده است، وی را فقط برای یکبار دیگر احضار مینماید.
ماده ۱۸۰ – در موارد زیر بازپرس میتواند بدون آنکه ابتداء احضاریه فرستاده باشد،
دستور جلب متهم را صادر کند:
الف – در مورد جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، قطع عضو و یا حبس ابد است.
ب – هرگاه محل اقامت، محل کسب و یا شغل متهم معین نباشد
و اقدامات بازپرس برای شناسایی نشانی وی به نتیجه نرسد.
پ – در مورد جرایم تعزیری درجه پنج و بالاتر در صورتیکه از اوضاع و احوال و قرائن موجود،
بیم تبانی یا فرار یا مخفی شدن متهم برود.
ت – در مورد اشخاصی که به جرایم سازمانیافته و جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی متهم باشند.
ادامه قوانین مرتبط (۱)
ماده ۱۸۱ – جلب متهم به موجب برگه جلب به عمل میآید. مضمون برگه جلب که حاوی مشخصات متهم
و علت جلب است باید توسط بازپرس امضاء و به متهم ابلاغ شود.
ماده ۱۸۲ – مأمور جلب پس از ابلاغ برگه جلب، متهم را دعوت میکند
که با او نزد بازپرس حاضر شود. چنانچه متهم امتناع کند، مأمور او را جلب و تحت الحفظ نزد بازپرس حاضر مینماید
و در صورت نیاز میتواند از سایر مأموران کمک بخواهد.
ماده ۱۸۳ – جلب متهم به استثنای موارد ضروری باید در روز بهعمل آید
و در همان روز بهوسیله بازپرس و یا قاضی کشیک تعیین تکلیف شود.
تبصره – تشخیص موارد ضرورت با توجه به اهمیت جرم، وضعیت متهم،
کیفیت ارتکاب جرم و احتمال فرار متهم با نظر بازپرس است. بازپرس موارد ضرورت را در پرونده درج میکند.
ادامه قوانین مرتبط (۲)
ماده ۱۸۴ – در صورتیکه متواری بودن متهم به نظر بازپرس محرز باشد،
برگه جلب با تعیین مدت اعتبار در اختیار ضابطان دادگستری قرار میگیرد تا هر جا متهم را یافتند،
جلب و نزد بازپرس حاضر کنند.
تبصره ۱ – چنانچه جلب متهم به هر علت در مدت تعیین شده میسر نشود،
ضابطان مکلفند علت عدم جلب متهم را گزارش کنند.
ادامه قوانین مرتبط (۳)
تبصره ۲ – در صورت ضرورت، بازپرس میتواند برگه جلب را برای مدت معین در اختیار شاکی قرار دهد
تا با معرفی او، ضابطان حوزه قضائی مربوط، متهم را جلب کنند و تحویل دهند.
تبصره ۳- در صورتیکه متهم در منزل یا محل کار خود یا دیگری مخفی شده باشد،
ضابطان باید حکم ورود به آن محل را از مقام قضایی أخذ کنند.
نظریه مشورتی
تاریخ نظریه: ۱۳۹۶/۰۷/۱۱
شماره نظریه: ۷/۹۶/۱۵۷۵
شماره پرونده: ۱۱۳۴-۲۶-۹۶
استعلام:
چنانچه در دعوی حقوقی حکم بر محکومیت غیابی خوانده که مجهول المکان است صادر گردد
و در مرحله اجرای حکم و در راستای اجرای ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی
محکومٌ له به لحاظ عدم دسترسی به محکومٌ علیه درخواست جلب سیار
محکومٌ علیه را برای تمام نقاط کشور مطرح کند آیا با توجه به اینکه اقدامات مقامات قضایی
صرفاً در حوزه قضایی مربوط به خود نافد و معتبر میباشد امکان اجابت درخواست محکومٌ له وجود دارد یا خیر.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
پس از اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ۱۳۹۴،
به دستور قاضی مربوط هر اقدام قانونی که لازمه دستگیری محکوم علیه باشد
از جمله جلب سیار انجام میشود. زیرا دستگیری محکوم علیه از لوازم بازداشت وی است
و اذن در شیئی اذن در لوازم آن نیز میباشد. اما با توجه به اینکه اعمال وظایف و اختیارات مقامات قضایی
محدود به حوزه قضایی محل مأموریت آنها میباشد، بنابراین در فرض سوال
با اتخاذ ملاک از ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ صدور برگ جلب سیار با تعیین مدت اعتبار بلامانع است،
ولی مرجع قضایی نمی تواند به تقاضای محکوم له برگ جلب سیار کشوری صادر کند.
البته امکان اعطای نیابت قضایی وفق مقررات مربوط وجود دارد.
منابع
نظریه مشورتی شماره نظریه: ۷/۹۶/۱۵۷۵
