ابتدا باید گفت که شهادت یعنی اتفاقی را با حواس پنجگانه، به ضرر یک شخص و به نفع دیگری در نزد مقامات رسمی (قاضی) تعریف کرد.
اگر آنچه که تعریف می‌شود با علم به دروغ بودن آن گفته شود، مشمول مجازات شهادت دروغ است. دروغ بودن شهادت نیز باید در دادگاه صالح به موجب حکم قطعی به اثبات برسد.
شهادت دروغ به چه معناست؟
شهادت دروغ در دادگاه، اقدامی مجرمانه تلقی می‌شود و از ارکان بر هم زننده نظم عمومی و عدالت قضایی به شمار می رود. این جرم، با خدشه وارد کردن به اعتبار نظام دادرسی، موجب تضییع حقوق افراد و سلب اعتماد عمومی از دستگاه قضا می‌شود.
بیشتر بخوانید
- جرم گواهی دروغ (شهادت کذب)
- نمونه شکواییه جرم شهادت کذب
- رای وحدت رویه شماره ۸۳۵ دیوان عالی کشور با موضوع《 شهادت دروغ در مرحله تحقیقات مقدماتی نزد مقامات دادسرا نیز مشمول ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) است》
شهادت کذب برای مرتکب دو مسئولیت کیفری و مدنی دارد.
جنبه کیفری :در صورتی که شهادت کذب در دادگاه ثابت شود، بر اساس ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵، مرتکب به ۳ماه و یک روز تا دو سال حبس و یا به ۶۰ تا ۲۴۰ میلیون ریال جزای نقدی در حق دولت محکوم خواهد شد و این در حالتی هست که شاکی متحمل ضرر و زیان مالی نشده باشد.
جنبه مدنی:اگر شاکی ضرر مالی یا جانی دیده باشد می‌تواند از باب مسئولیت مدنی به شخص مرتکب مراجعه کند و خسارت خود را مطالبه کند.
در قواعد فقهی شیعه، موارد بسیار زیادی در پشیمان شدن از شهادت دادن بعد از صدور رای یا قبل از آن یا قبل از اجرای حکم یا بعد از آن یا توجه به مالی یا غیر مالی بودن دعوی یا حتی در زمانی که جان شخصی در میان است مثل شهادت دادن در قاتل بودن شخصی و… و. بیان شده که صحبت از آن ها مربوط به سوال پرسیده شده نیست.
اما آن چیزی که شهروندان باید بدانند این است که در صورت اثبات به کذب بودن شهادت علاوه بر مجازات کیفری، مسئول جبران خسارت وارده به شاکی هستند.
به شهروندان توصیه می‌شود قبل از هر گونه ادای شهادت به وکیل متخصص مراجعه و از وی مشاوره بگیرند. زیرا در بعضی از موارد باید جنبه اخلاقی و مصلحت اشخاص به ویژه در امور خانوادگی را مدنظر قرار بدهیم و نمی‌توانیم به صرف محق بودن خواهان یا شاکی در نزد مقام قضایی ادای شهادت کنیم.
همشهری آنلاین/ حقوقی تایمز
