در پی افزایش تهدیدات علیه وکلای دادگستری، کنوانسیون شورای اروپا برای حفاظت از حرفه وکالت در ۱۲ مارس ۲۰۲۵ به تصویب رسید. این کنوانسیون برای الحاق کشورهای غیر اروپائی به آن نیز باز است و انتظار می‌رود وکلای دیگر کشورها نیز تلاش لازم برای الحاق کشورهای خود به این کنوانسیون را انجام دهند. این کنوانسیون توسط دکتر مرتضی شهبازی نیا به فارسی ترجمه شده و به زودی متن آن در یکی از مجلات منتشر خواهد شد. تصویب این کنوانسیون مهم‌ترین تحول حقوقی برای حفظ استقلال و حمایت از وکلای در معرض خطر محسوب می‌شود و برای فعالان این حرفه نویدبخش است.
چرا این کنوانسیون ضروری است؟
وکلا نقشی اساسی در حفظ عدالت و حاکمیت قانون دارند.
حملات علیه وکلا باعث تضعیف عدالت می‌شود زیرا آنها اغلب به دلیل دفاع از موکلانشان هدف قرار می‌گیرند.
برخی دولت‌ها تلاش می‌کنند با سیاست‌ها و مقررات استقلال وکلا را محدود کنند.
تحولات کلیدی
۲۰۱۵: نیاز به یک سند حقوقی الزام‌آور شناسایی شد.
۲۰۱۸: تلاش‌ها برای تدوین کنوانسیون آغاز شد.
۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴: کمیته کارشناسان (CJ-AV) پیش‌نویس کنوانسیون را نهایی کرد.
۱۹-۲۱ نوامبر ۲۰۲۴: کمیته همکاری حقوقی اروپا (CDCJ) آن را بررسی کرد.
۱۲ مارس ۲۰۲۵: کمیته وزرای شورای اروپا آن را تصویب کرد.
اهداف کنوانسیون
۱. اطمینان از اینکه وکلا می‌توانند آزادانه و مستقل فعالیت کنند.
۲. تعیین استانداردهای حداقلی برای حمایت از وکلا و نهادهای حرفه‌ای وکالت.
۳. تضمین موارد زیر:
استقلال و خودانتظامی کانون‌ها و انجمن‌های وکالت.
رویه‌های عادلانه در پذیرش وکلا و رسیدگی‌های انضباطی.
اصل محرمانگی بین وکیل و موکل.
آزادی بیان وکلا.
حمایت از وکلا در برابر تهدیدها، حملات و ارعاب.
عدم مداخله در ارائه مشاوره حقوقی و دسترسی وکلا به موکلان.
امتیازات و نوآوری‌های این کنوانسیون
الزام‌آور بودن در مقایسه با اصول بین‌المللی پیشین که فاقد ضمانت اجرایی بودند.
عدم امکان ارائه حق شرط، بنابراین همه کشورهای عضو باید به‌طور کامل آن را رعایت کنند.
امکان پیوستن کشورهای غیر اروپایی برای گسترش حمایت در سطح جهانی.
ایجاد یک مکانیسم نظارتی برای اطمینان از اجرای کنوانسیون.
دعوت به اقدام
وکلای سراسر جهان می‌توانند از دولت‌ها بخواهند که از این کنوانسیون حمایت کنند.
منبع: دکتر مرتضی شهبازی نیا، استاد دانشگاه و رئیس پیشین اسکودا
