داوری بهعنوان یکی از روشهای حلوفصل اختلافات در حقوق ایران، دارای مزایای متعددی است که باعث شده بسیاری از افراد و شرکتها این مسیر را بهجای دادرسی قضایی انتخاب کنند. مزایای داوری در ایران شامل موارد زیر است:
۱. سرعت در حل اختلافات
یکی از مهمترین مزایای داوری سرعت بالای آن نسبت به دادرسیهای دادگاه است. در دادگاهها فرآیندهای رسیدگی میتواند به دلیل وجود بروکراسی و تعداد زیاد پروندهها طولانی شود، اما در داوری معمولاً زمان رسیدگی بسیار کوتاهتر است.
۲. انعطافپذیری
طرفین اختلاف میتوانند در تعیین داور، محل برگزاری داوری و حتی قوانین و مقرراتی که داور بر اساس آن تصمیمگیری میکند، دخالت داشته باشند. این انعطافپذیری داوری را به روشی مطلوب برای اختلافات تجاری و پیچیده تبدیل میکند.
۳. حفظ حریم خصوصی
برخلاف دادگاهها که معمولاً علنی هستند، جلسات داوری خصوصی برگزار میشود و نتایج آن نیز عمومی نمیشود. این موضوع به طرفین کمک میکند که در حفظ اطلاعات محرمانه خود موفقتر باشند.
۴. هزینه کمتر
هرچند که ممکن است هزینههای داوری در برخی موارد بالا به نظر برسد، اما در کل به دلیل سرعت بیشتر و فرآیند سادهتر، هزینههای کلی داوری نسبت به دادرسی در دادگاهها کمتر است. در دعاوی طولانی مدت، هزینههای دادگاه (مانند هزینههای وکلا، حق تمبر و …) میتواند بسیار بیشتر باشد.
۵. تخصص داور
در داوری میتوان از داوران متخصص در زمینههای خاص بهره برد. این امر بهویژه در پروندههای پیچیده فنی یا تجاری اهمیت دارد، زیرا داوران تخصص بیشتری نسبت به قضات عمومی دادگاهها دارند.
۶. الزامآور بودن رای داور
رأی صادره از سوی داور الزامآور است و مانند رأی دادگاه قابل اجرا است. طرفین معمولاً موظف به پذیرش و اجرای رای هستند، مگر اینکه دلایل قانونی مشخصی برای نقض آن وجود داشته باشد.
۷. دوستی و جلوگیری از تشدید اختلافات
برخلاف دادرسی دادگاهی که معمولاً به تنش و تقابل بیشتری میان طرفین منجر میشود، داوری به دلیل فرآیند غیررسمیتر و همکاری دو طرف در انتخاب داور، میتواند به حفظ رابطه طرفین و کاهش تنشها کمک کند.
۸. بینالمللی بودن داوری
در برخی موارد، بهویژه در قراردادهای تجاری بینالمللی، داوری بهعنوان روش ترجیحی حل اختلافات مورد استفاده قرار میگیرد. قوانین و مقررات بینالمللی نیز بر داوری حاکم است و از این رو قابلیت اجرای آراء داوری در دیگر کشورها بیشتر از آراء دادگاههای محلی است.
۹. پرهیز از تشریفات قضایی
در داوری تشریفات حقوقی و آیینهای پیچیده دادرسی حذف میشود و طرفین میتوانند به صورت سادهتر و سریعتر اختلافات خود را حلوفصل کنند.
۱۰. قابلیت کنترل فرآیند
طرفین میتوانند داور یا داوران مورد نظر خود را انتخاب کرده و حتی نوع رسیدگی (سریع یا تخصصی) را تعیین کنند. این امکان در دادگاهها وجود ندارد و قاضی بر اساس قوانین و بدون نظر طرفین تعیین میشود. به دلیل این مزایا، داوری بهویژه در دعاوی تجاری، ملکی و برخی حوزههای حقوقی خاص بسیار محبوب است. / میزان