نظریه مشورتی جدید اداره حقوقی قوه قضاییه با موضوع:رسیدگی به اتهام افراد کمتر از هجده سال شمسی از آن جمله روحانیون کمتر از این سن، در صلاحیت دادگاه اطفال و نوجوانان است.
شماره نظریه : ۷/۱۴۰۳/۴۵۴
تاریخ نظریه : ۱۴۰۳/۱۱/۱۴
استعلام :
مطابق مواد ۲۸۵ و ۳۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری نحوه رسیدگی به جرائم اطفال و نوجوانان و صلاحیت دادسرا و دادگاه اطفال و نوجوانان مشخص شده است. حال چنانچه شخص روحانی کمتر از هجده سال تمام شمسی (در فرض ۱۵ تا ۱۸ و نیز کمتر از ۱۵ سال) مرتکب جرم شود، رسیدگی به اتهام وی در صلاحیت دادسرا و دادگاه اطفال و نوجوانان است یا دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
نظریه اکثریت: با توجه به اطلاق مواد ۲۸۵، ۳۰۴ و ۳۱۵ قانون آیین دادرسی کیفری و رعایت اصل مصالح عالیه کودکان و توجه به ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده و مبنای دادرسی افتراقی اطفال و نوجوانان که مبتنی بر حمایت از کودکان و اندیشه‌های ارفاقی است و این‌که رعایت دادرسی خاص کودکان از جمله تعهدات بین‌المللی کشور به شرح مقرر در بند ۴ ماده ۱۴ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و مواد ۳۷ و ۴۰ پیمان‌نامه حقوق کودک می‌باشد؛ بنابراین رسیدگی به اتهام افراد کمتر از هجده سال شمسی به جز نظامیان که به شرح ماده ۵۹۹ قانون آیین دادرسی کیفری مستثنی شده‌اند و از آن جمله روحانیون کمتر از این سن، در صلاحیت دادگاه اطفال و نوجوانان است. نظریه اقلیت: با عنایت به اطلاق بند «ج» ماده ۲ و بند «الف» ماده ۱۳ آیین‌نامه ویژه روحانیت مصوب ۱۳۶۹ و ملاک ماده ۵۹۹ قانون آیین دادرسی کیفری و فلسفه تشکیل دادسرا و دادگاه‌های ویژه روحانیت به شرح مذکور در ماده یک آیین‌نامه پیش‌گفته و خصوصاً عبارت «حفظ حیثیت روحانیت»، رسیدگی به جرم «مطلق روحانی؛ اعم از این که سن او بیشتر یا کمتر از هجده سال تمام شمسی باشد (با رعایت مقررات مربوط به رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان در فرضی که سن مرتکب کمتر از هجده سال تمام شمسی است) حسب مورد در صلاحیت دادسرا و دادگاه‌های ویژه روحانیت است. بر این اساس رسیدگی به جرم روحانیون کمتر از هجده سال تمام شمسی از عموم و اطلاق صدر ماده ۳۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ انصراف و خروج موضوعی دارد.
