۱: دادگاه‌های صلح فقط راجع به دعاوی اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی، صالح به رسیدگی است. یعنی راجع به دعاوی دولتی و موسسات عمومی غیردولتی مثل شهرداری، صالح به رسیدگی نیست. البته استثنائا نسبت به دعاوی اصلاح شناسنامه و تغییر نام که خوانده آن ثبت‌احوال است صالح خواهد بود.
۲: دعاوی مالی با نصاب تا صد میلیون تومان در صلاحیت دادگاه صلح است و احکام محکومیت بیش از پنجاه‌میلیون تومان، آن در دادگاه تجدیدنظر استان قابل تجدید نظرخواهی است.
۳: رسیدگی به دعاوی غیرمالی در صلاحیت دادگاه‌های صلح نیست مگر دعاوی تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق، تخلیه عین مستاجره، حصروراثت، تحریرترکه، مهروموم و رفع آن و تامین دلیل.
۴: رسیدگی به جنبه عمومی و خصوصی جرائم غیرعمدی ناشی از کار و تصادفات در صلاحیت دادگاه‌های صلح است. یعنی دادگاه صلح حق صدور حکم محکومیت به پرداخت دیه کامل مجنی علیه را خواهد داشت.
۵: دعوی‌الزام به اخذ پایان کار مستقلا در صلاحیت دادگاه صلح خواهد بود، ولی به عنوان خواسته مقدماتی و تبعی دعاوی تنظیم سند، در صلاحیت دادگاه حقوقی خواهد بود.
۶: دعاوی راجع به اموال غیرمنقول فاقد سند رسمی در صلاحیت دادگاه‌های صلح نیست.
۷: اصلاح سهو قلم و اشتباهات تصمیمات و گزارشات اصلاحی شوراهای حل‌اختلاف در صلاحیت دادگاه‌های صلح است.
۸: در دادگاه‌های صلح فقط اصحاب پرونده و وکلای دادگستری حق حضور و دفاع خواهند داشت. ولی در شوراهای حل‌اختلاف، وکلای مدنی هم حق حضور و دفاع دارند و هزینه دادرسی دادگاه‌های صلح همانند محاکم حقوقی است ولی هزینه دادرسی شورای حل‌اختلاف نصف آن خواهد بود.
۹: دادگاه‌های صلح در ساعات غیراداری هم حق رسیدگی خواهند داشت و در محل شورا هم امکان استقرار دارند.
۱۰: رفع اختلاف صلاحیت، بین دادگاه‌های صلح با مراجع قضایی و غیرقضایی در یک حوزه قضایی استان با دادگاه تجدیدنظر همان استان است. ولی اختلاف بین آنها که خارج از یک استان باشد با شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استانی است که آخرین قرار عدم صلاحیت در حوزه همان استان صادر شده باشد./ اختبار
