وکالت در طلاق به چه معناست؟ وکیل خانواده پاسخ می دهد: وکالت در طلاق به معنای اعطای اختیار به زن از سوی مرد برای اجرای صیغه از طرف او می‌باشد. در حقوق اسلامی و به تبع آن در قانون مدنی ایران، طلاق اصولاً حق مرد است؛ اما این قاعده مستثنیاتی هم دارد و تحت شرایطی خاص، زن میتواند به طلاق دست یابد.
مقالات مرتبط(دادخواست طلاق خلع – دادخواست طلاق توافقی – انواع طلاق – طلاق در آیین زرتشتی – نمونه دادخواست فسخ نکاح به علت خیار تدلیس – نمونه دادخواست طلاق به درخواست زوجه – نمونه لایحه دفاعیه شوهر در پرونده طلاق به درخواست زن)
در این پست قصد داریم به نکات پیرامون وکالت زن در طلاق اشاره ای داشته باشیم:
- وکالت در طلاق چیست؟
- انواع وکالت در طلاق
- اثر وکالت در طلاق
- توصیه های مهم موسسه نوران وکیل درباره تنظیم وکالت در طلاق
- توصیه نوران وکیل برای مشاوره حقوقی آنلاین
- قوانین ومقررات مرتبط
وکالت در طلاق چیست؟
اعطای وکالت در طلاق به زن از سوی شوهر، یکی از روش‌هایی است که میتواند بخشی از عدم توازن حقوقی میان زن و مرد را جبران نماید.برهمین اساس این مقاله با رویکردی تحلیلی و کاربردی، به بررسی مفهوم وکالت در طلاق، شرایط صحت آن، و چالش‌های عملی این موضوع در رویه قضایی می‌پردازد’ باما همراه باشید.
وکالت در طلاق به معنای اعطای اختیار به زن از سوی مرد برای اجرای صیغه از طرف او می‌باشد. این وکالت میتواند در ضمن عقد نکاح یا به صورت عقد خارج لازم (اغلب در دفاتر اسناد رسمی) اعطا گردد.
انواع وکالت در طلاق
وکیل آنلاین در خصوص انواع وکالت در طلاق : این وکالت انواع مختلفی دارد که مهم ترین آن عبارت از:
وکالت مطلق: اختیار کامل طلاق در هر زمان و بدون نیاز به دلیل وحضورمرد
مشروط: یعنی شرط گذاشتن برای تحقق وکالت در طلاق مانند مشروط کردن اختیار طلاق به ترک انفاق، ازدواج مجدد یا سوءرفتار مرد
توکیلی: زن صرفاً وکیل برای اجرای صیغه طلاق است و درخواست طلاق باید ابتدا توسط مرد انجام شودو
در ضمن عقد یا خارج از عقد: می‌توان وکالت در طلاق را در سند نکاحیه یا در سند رسمی مجزا تنظیم نمود.
اثر وکالت در طلاق
وکالت در طلاق موجب انتقال حق طلاق به زن نمی‌شود، بلکه فقط نمایندگی در اعمال آن می باشد به دیگر سخن در وکالت طلاق فقط حق طلاق به زن تفویض میشود و مرد همچنان خود نیز میتواند از حق طلاق استفاده کرده و زن را طلاق دهد.
توصیه های مهم موسسه نوران وکیل درباره تنظیم وکالت در طلاق
-وکالتنامه رسمی و معتبر در دفاتر اسناد رسمی تهیه شود.
-عبارت صریح بلاعزل بودن در وکالت درج شود.
-حتما عبارت اختیار توکیل به غیر برای امکان استفاده از وکیل دادگستری در وکالتنامه ذکر شود زیرا قانونا زن نمیتواند بدون اختیار وکیل دادگستری دادخواست طلاق ثبت کند.
-تفویض اختیار بذل مهریه و سایر حقوق مالی در متن وکالتنامه درج شود.
– برای جلوگیری از مشکلات اثباتی، توصیه میشود وکالت در طلاق به صورت سند رسمی و ترجیحاً در دفاتر اسناد رسمی تنظیم گردد.
-در متن وکالتنامه حدود اختیارات، امکان بذل مهریه، حضانت فرزندان و… مشخص شود.
نکته: پس از صدور حکم و قطعی شدن آن، زن (در مقام وکیل) میتواند به دفترخانه مراجعه و صیغه طلاق را جاری کند.
توصیه نوران وکیل برای مشاوره حقوقی آنلاین
در صورتی که برای تنظیم لایحه حرفه‌ای، ارائه دفاعیه مناسب یا مشاوره در هرگونه مسائل حقوقی نیاز به کمک دارید، توصیه می‌کنیم از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین نوران وکیل استفاده کنید. این موسسه با تیمی از وکلای با تجربه و متخصص، خدمات حقوقی متنوعی را ارائه می‌دهد که شامل تنظیم لوایح حرفه‌ای، ارائه مشاوره درباره اعتراضات تجدیدنظر و رسیدگی به مسائل حقوقی پیچیده است.چرا مشاوره حقوقی آنلاین نوران وکیل؟صرفه‌جویی در زمان و هزینه: با امکان دسترسی آنلاین، نیازی به مراجعه حضوری نیست و می‌توانید از هر کجا که هستید، با وکلای حرفه‌ای مشورت کنید.دسترسی به تیم متخصص: وکلای موسسه نوران وکیل تجربه و تخصص کافی در زمینه لوایح قضایی، تجدیدنظرخواهی و سایر امور حقوقی دارند و به شما کمک می‌کنند بهترین راهکار را بیابید.پاسخگویی سریع: تیم حقوقی نوران وکیل آماده است تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالات و مشکلات شما پاسخ دهد و لایحه یا درخواست مورد نظر شما را به‌طور حرفه‌ای تنظیم و ارسال کند.شفافیت در ارائه خدمات حقوقی: نوران وکیل در تمامی مراحل پرونده، اطلاعات لازم درباره روند دادرسی و جزئیات پرونده را به موکلین ارائه می‌دهد تا آن‌ها بتوانند تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
نتیجه‌گیری
با وجود اعطای حق طلاق به مرد به صورت اصلی و به زن به صورت مشروط، استفاده از نهاد وکالت در طلاق میتواند نقش مهمی در تامین حقوق برابر زن ومرد در چارچوب قانون مدنی ایفا کند. در صورت تنظیم صحیح وکالتنامه و رعایت تشریفات قانونی، زن میتواند بدون نیاز به تحقق شرایط سخت مواد ۱۱۱۹ تا ۱۱۳۰، از حق طلاق استفاده نماید. در این راستا، آگاهی طرفین و بهره‌مندی از مشاوره حقوقی از وکلای مجرب ومتخصص موسسه نوران وکیل نقش کلیدی در کاهش دعاوی و تنش‌های خانوادگی ایفا می‌کند.
نهاد وکالت در طلاق در عمل ابزار مهمی برای توازن در روابط زوجین می باشد. با آگاهی از قوانین ومقررات می‌توان زمینه را برای اجرای عادلانه تر احکام حقوق خانواده فراهم آورد.
سوالات متداول درباره وکالت در طلاق
- وکالت در طلاق به چه معناست؟
در این نوع وکالت شوهر به همسر خود اختیار می‌دهد که به وکالت از او، صیغه طلاق را جاری کرده و مراحل قانونی را پیگیری کند.
- آیا وکالت در طلاق به معنای انتقال حق طلاق به زن است؟
خیر. وکالت به زن «نمایندگی» می‌دهد نه مالکیت حق. به عبارت دیگر مرد همچنان میتواند شخصاً زن را طلاق دهد.
- چه تفاوتی بین وکالت مطلق و وکالت مشروط در طلاق وجود دارد؟
در وکالت مطلق، زن هر زمان که بخواهد میتواند از اختیار خود استفاده کند. اما در وکالت مشروط، اختیار زن وابسته به تحقق شرطی مانند ترک انفاق یا ازدواج مجدد مرد است.
- آیا وکالت در طلاق باید حتماً با سند رسمی باشد؟
بله. برای جلوگیری از مشکلات بعدی و اعتبار قانونی، وکالتنامه باید به صورت رسمی و در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شود.
- آیا می‌توان وکالت در طلاق را در عقد نکاح قید کرد؟
بله. این اختیار می‌توان در سند ازدواج (شرط ضمن عقد) یا در سند رسمی جداگانه اعطا کرد.
- چه نکاتی باید در متن وکالتنامه طلاق درج شود؟
ذکر عبارت «بلاعزل بودن»، اختیار توکیل به غیر، امکان بذل مهریه، حضانت فرزندان و سایر حقوق مالی لاز م وضروری می باشد.
ادامه سوالات متداول
- اگر مرد وکالت در طلاق به زن بدهد، آیا بعداً میتواند آن را پس بگیرد؟
اگر وکالت به صورت «بلاعزل» اعطا شده باشد، مرد حق عزل آن را ندارد ولی میتواند همان وکالت را به دیگری اعطا کند در این صورت با حضور ورضایت دو وکیل امکان طلاق وجود خواهد داشت.
- آیا زن بدون داشتن وکیل دادگستری میتواند با وکالت طلاق اقدام کند؟
خیر. چون ثبت دادخواست طلاق در دادگاه نیاز به وکیل دادگستری دارد و زن باید در وکالتنامه اختیار «توکیل به غیر» داشته باشد.
- در صورت صدور حکم طلاق، چه کسی باید به دفترخانه مراجعه کند؟
زن به عنوان وکیل شوهر میتواند برای اجرای صیغه به دفترخانه مراجعه کند.در این صورت نیاز به حضور وامضای مرد نخواهد بود.
- آیا وکالت در طلاق میتواند مشکلات حقوقی زنان را کاهش دهد؟
بله. در صورت تنظیم صحیح، زن میتواند بدون نیاز به اثبات شرایط سخت مواد ۱۱۱۹ تا ۱۱۳۰ قانون مدنی، از حق طلاق استفاده کند.
- مهم‌ترین توصیه حقوقی درباره وکالت در طلاق چیست؟
تنظیم وکالتنامه رسمی، با مشاوره وکیل متخصص انجام شود تا از اختلافات و مشکلات قضایی در آینده پیشگیری کند.
قوانین ومقررات مرتبط
ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی: طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند: مثل این که شرط شود هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا در مدت معینی غایب شود یا ترک انفاق نماید یا بر علیه حیات زن سوءقصد یا سوءرفتاری نماید که زندگانی آن‌ها با یکدیگر غیرقابل تحمل شود زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی خود را مطلقه سازد
ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی: در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرای حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه، زن میتواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر را اجبار به طلاق می‌نماید. همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه
ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی اصلاحی ۱۳۷۰/۱۰/۱۴ و تبصره الحاقی ۱۳۷۹/۷/۳: در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی میتواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه میتواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده میشود
تبصره- عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامهٔ زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می‌گردد:
شامل موارد زیر
ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه
اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر یا ابتلای وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده‌است
محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر
ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد
ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضهٔ صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید
نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۹۱۳ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۳۰
تاریخ نظریه: ۱۴۰۱/۰۸/۳۰
شماره نظریه: ۷/۱۴۰۱/۹۱۳
شماره پرونده: ۱۴۰۱-۹/۱-۹۱۳ ح
استعلام:
چنانچه زوج به موجب وکالتنامه رسمی به زوجه وکالت در طرح دعوای طلاق به خواسته صدور حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش اعطا کند و زوجه برای امر دادرسی برای زوج وکیل اختیار کند، آیا اخطاریه‌ها و بویژه اخطاریه ابلاغ آرای صادره باید به زوج اصالتاً ابلاغ شود؟ توضیح آن‌که، برخی محاکم خانواده معتقدند حتی در فرضی که وکیل اختیار شده برای زوج حق تجدید نظرخواهی خود را ساقط کرده است، آرای صادره در خصوص طلاق باید به زوج ابلاغ شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
ادامه قوانین مرتبط (۱)
۱- در فرضی که زوجه وکالت در مطلقه نمودن خویش را با کلیه اختیارات اخذ کرده است، به لحاظ آن‌که به موجب ماده ۳۳ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹، وکیل حاضر در دادگاه باید دارای شرایطی باشد که به موجب قوانین راجع به وکالت در دادگاه مقرر شده است؛ به علاوه از حیث اصول دادرسی، یک شخص نمیتواند هم طرح‌کننده دعوا و هم در قبال آن پاسخگو باشد؛ لذا در صورتی‌که در وکالتنامه تنظیمی، وکالت با حق توکیل به غیر باشد، زوجه با تفویض وکالت اعطایی از سوی زوج به وکیل دادگستری برای قرار گرفتن در جایگاه خوانده، میتواند دادخواست طلاق تقدیم کند. از آن‌جا که در این فرض اقدام زوجه برای طلاق از جانب زوج است، زوج اصیل و خواهان در طلاق تلقی میشود و باید نام و مشخصات وی (زوج) به عنوان خواهان در دادخواست قید شود؛ اما با توجه به تفویض وکالت از سوی زوج، لزومی به حضور موکل (زوج) در دادگاه نبوده و دعوت از زوج منتفی است و امر ابلاغ به وکیل صورت می‌گیرد.
ادامه قوانین مرتبط (۲)
۲- اولاً، چنانچه زوج به زوجه وکالت رسمی در امر طلاق با حق توکیل به غیر و به صورت مطلق اعطاء کرده باشد، از آن‌جایی که اذن در شیء اذن در لوازم آن نیز می‌باشد، نیازی به تصریح اسقاط حق تجدید نظرخواهی در وکالتنامه رسمی مزبور نیست و حکم مقرر در ماده ۳۵ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹، ناظر بر وکلای دادگستری است؛ بنابراین، در فرض سوال که زوجه برای درخواست گواهی عدم امکان سازش باید وکالت (مع‌الواسطه) به وکیل دادگستری اعطا کند، میتواند به وکیل مزبور وکالت در اسقاط حق تجدید نظرخواهی را نیز اعطا کند و مستفاد از بند یک ماده ۳۵ قانون یادشده این است که اسقاط حق تجدید نظرخواهی از سوی وکیل که دارای وکالت در تجدید نظر می‌باشد، منوط به تصریح در وکالتنامه است.
ثانیاً، در فرض سوال که زوجه به وکیل مع‌الواسطه زوج، اسقاط حق تجدید نظرخواهی را اعطا کرده است، با توجه به آنچه در بند یک آورده شد، لزومی به ابلاغ آراء صادره در خصوص طلاق به زوج نیست و ابلاغ به وکیل واجد آثار قانونی است
رأی وحدت رویه شماره ۷۱۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور
چنانچه زوجه بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع ورزد بااثبات مراتب از ناحیه زوج در دادگاه و اخذ اجازه ازدواج وکالت زوجه از زوج در طلاق محقّق و قابل اعمال نیست .
ادامه قوانین مرتبط (۳)
رأی وحدت رویه شماره ۷۱۶ـ ۲۰/۷/۱۳۸۹ هیأت عمومی دیوان عالی کشور
نظر به اینکه مطابق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی تمکین از زوج تکلیف قانونی زوجه است، بنابراین در صورتی که بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع و زوج این امر را در دادگاه اثبات و با اخذ اجازه از دادگاه همسر دیگری اختیار نماید، وکالت زوجه از زوج در طلاق که به حکم ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی ضمن عقد نکاح شرط و مراتب در سند ازدواج ذیل بند ب شرایط ضمن عقد در ردیف۱۲ قید گردیده، محقق و قابل اعمال نیست، لذا به نظر اکثریت اعضاء هیأت عمومی دیوان عالی کشور رأی شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان همدان که با این نظر انطباق دارد موردتأیید است. این رأی طبق ماده۲۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و کلیه دادگاه‌ها لازم‌الاتباع است.
منابع
نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۹۱۳ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۳۰
رأی وحدت رویه شماره ۷۱۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور
