حق همه افراد جامعه میباشد که بعد از رسیدن به سن قانونی توان انتخاب نام مورد علاقه خود را داشته باشند.
له نقل از خبرگزاری میزان/ حق همه افراد جامعه میباشد که بعد از رسیدن به سن قانونی توان انتخاب نام مورد علاقه خود را داشته باشند و نام افراد شیرینترین و مهمترین آوایی است که در سراسر زندگی میشنوند و ابزاری برای ارتباط است که هم در مراودات رسمی و هم غیر رسمی کاربرد دارد و در اسناد بین المللی نظیر میثاق بین المللی مربوط به حقوق مدنی و سیاسی که در ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل و همچنین کنوانسیون حقوق کودک که در سال ۱۳۷۲ ایران بدان پیوسته است بر حق نام، به عنوان حق بشری تأکید شده است.
از همین روی ماده ۲۰ قانون ثبت احوال کشور بیان می دارد:
– انتخاب نام با اعلام کننده است، برای نامگذاری یک نام ساده یا مرکب (حسین، محمد مهدی، و مانند آن) که عرفاً یک نام محسوب میشود انتخاب خواهد شد.
– انتخاب نام هائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی میگردد و همچنین عناوین و القاب و نامهای زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است.
– تشخیص نامهای ممنوع با شورای عالی ثبت احوال میباشد و این شورا نمونههای آن را تعیین و به سازمان اعلام میکند.
– انتخاب نام در مورد اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.
– ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلائل شرعی ثابت گردد الزامی است، مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود.
نامهای قابل تغییر به شرح ذیل میباشد:
به موجب ماده ۲۰ قانون ثبت احوال و تبصرههای آن انتخاب نامهای زیر ممنوع و دارندگان آنها میتوانند با رعایت مقررات مربوطه نسبت به تغییر آن اقدام نمایند.
۱ – نام هائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی میگردد. مانند: ” عبدالات، عبدالعزی “(لات و عزی نام دو بت در مکه معظمه دوران قبل از اسلام است)
۲ – اسامی مرکبی که عرفا” یک نام محسوب نمیشوند (اسامی مرکب ناموزون) مانند: ” سعید بهزاد، شهره فاطمه، حسین معروف به کامبیز و …. ”
۳ – عناوین – اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان. مانند: ” سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار و یا سروان محمد و و شهردار علی ”
۴ – القاب – اعم از ساده و مرکب. مانند: ” ملک الدوله، خان، یا شوکت الملک، حاجیه سلطان و سلطانعلی ”
۵ – اسامی زننده و مستهجن – زننده و مستهجن آن دسته از نام هائی است که بر حسب زمان، مکان یا مورد به دلایل و جهات زیر برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شورای عالی برسد.
۵ – ۱ – نام هائی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزشهای والای انسانی است. مانند: گرگ، قوچی و …. ”
۵ – ۲ – نام هائی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد. مانند ” لات، خونریز، چنگیز و … ”
۵ – ۳ – نام هائی که موجبات اشاعه و ترویج فرهنگ بیگانه گردد. مانند: ” وانوشکا، ژاکاردو، شاهدوست و …. ”
۵ – ۴ – نام هائی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد. مانند: ” صد تومانی، گت آقا، کنیز، گدا و … ”
۶ – اسامی نامتناسب با جنس.
مانند: ” ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور”
۷ – حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص.
مانند: ” قلی، غلام، گرگ، ذولف و قوچ ”
۸ – تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که به دلیل عدم آشنائی مامور با لهجهها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده. مانند: ” زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا … ”
۹ – هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده.
۱۰ – هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده.
۱۱ – تغییر نامها از صورت عربی به شکل فارسی از قبیل رحمن به رحمان، اسمعیل به اسماعیل، اسحق به اسحاق و …
۱۲ – تغییر نام کسانی که با تأیید مراجع ذی صلاح به دین مبین اسلام مشرف میشوند.
۱۳ – تغییر نام کسانی که نام آنها اسامی ایام هفته باشد.
۱۴ – تغییر نام کسانی که تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر نموده است.
پیشوند ” عبد ” خاص اسامی و صفات ذات پروردگار است و در سایر موارد متقاضی میتواند تقاضای حذف آنرا بنماید.
هر یک از اشخاص زیر با رعایت موارد نامهای قابل تغییر میتوانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به درخواست تغییر نام اقدام نمایند:
۱ – اشخاص ۱۸ سال به بالا.
۲ – افراد کمتر از ۱۸ سال که دارای حکم رشد باشند.
۳- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از ۱۸ سال.
۴- سرپرست قانونی (قیم، امین، وصی) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.
مدارک مورد نیاز:
۱ – ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر آن.
۲ – تکمیل فرم درخواست تغییر نام. (فرم شماره ۵)
۳ – پرداخت هزینه متعلقه طبق تعرفه جاری.
نحوه مراجعه:
۱ – برای تغییر نام کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند.
ضمنا” تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در اینگونه موارد پس از پذیرش درخواست و ارسال آن به اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه) و طرح در هیات حل اختلاف (فرم شماره ۶) اقدام لازم معمول و نتیجه جهت اطلاع متقاضی به اداره ارسال کننده اعلام خواهد شد.
۲ – نظر به این که درخواست تغییر نام میبایست در هیات حل اختلاف اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه) مطرح و نسبت به آن با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اتخاذ تصمیم گردد. فلذا موافقت با تغییر نام مورد درخواست موکول به رای صادره از سوی هیات حل اختلاف خواهد بود.
۳ – پس از وصول رای هیات حل اختلاف به شرح ذیل اقدام خواهد شد:
الف: در صورتی که رای صادره بر له (موافق) خواسته درخواست کننده صادر شده باشد پس از رویت متقاضی و تقاضای اجراء نسبت به تعویض شناسنامه با نام جدید اقدام خواهد شد.
ب: چنانچه رای صادره بر علیه (مخالف) خواسته درخواست کننده صادر شده باشد متقاضی پس از رؤیت آن در صورت تمایل میتواند به استناد ماده ۴ قانون ثبت احوال ظرف مهلت مقرر (۱۰ روز از تاریخ ابلاغ) نسبت به تصمیم متخذه به دادگاه محل اقامت خود مراجعه و اعتراض نماید.