سرقت از نظر قانون به چه معناست؟
تفاوت بین سرقت و خیانت در امانت چیست؟
مقدار مجازات سرقت و خیانت در امانت در قانون چقدر است؟
در این پست سعی می‌کنیم به صورت کوتاه و کاربردی توسط وکیل آنلاین به تعریف قانونی این دو جرم بپردازیم و بعد به این سوالات و سایر موضوعات دیگر پاسخ دهیم.
(مقالات مرتبط – شکواییه خیانت در امانت – مجازات سرقت حدی چقدر است؟ – شکواییه آنلاین سرقت موبایل – نمونه لایحه دفاعی خیانت در امانت – دو نمونه شکواییه کلاهبرداری – حکایتی در مورد خیانت در امانت – مقاله جرم خیانت در امانت)
در این پست به موضوعات زیر می‌پردازیم:
تعریف قانونی سرقت
وکیل کیفری در تعریف سرقت می‌گوید: ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی سرقت را عبارت از “ربودن مال متعلق به غیر” تعریف نموده است. بر همین اساس رکن رکین سرقت در حقوق ایران عمل ربایش است. یعنی لازمه آن نقل مکان دادن مال از محلی به محل دیگر می‌باشد. بنابراین سرقت تنها در مورد اموال منقولی مثل خودرو یا طلاجات که قابلیت نقل و انتقال و در نتیجه ربوده شدن را دارند، صدق می‌کند.رکن دیگر جرم سرقت ربودن مال متعلق به دیگری اعم از شخص حقیقی یا حقوقی (شرکت) است. بنابراین ربایش اموال بلاصاحب که در مالکیت کسی قرار ندارد یا ربایش مال غصب شده توسط صاحب مال سرقت محسوب نمی‌شود.
طبق قوانین فعلی سرقت را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم‌بندی کرد:
۱- سرقت‌های مستوجب حد که باید تمامی موارد ۱۳ گانه ماده ۲۶۸ قانون مجازات را دارا باشد (موضوع مواد ۲۶۷ تا ۲۷۸ قانون مجازات اسلامی). مجازات سرقت حدی برای بار اول قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهای انگشتان است. حقوقدانان اسلامی این نوع مجازات را به عدالت خشن تعبیر می‌کنند.
۲- سرقت‌های خاص که از موارد سرقت حدی نبوده ولی با توجه به شرایط خاص آن مثلاً سرقت در شب، دو نفر یا بیشتر بودن سارقین، یک یا چند نفر از آن‌ها حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشند و رفتن از بالای دیوار باعث تشدید مجازات از ۵ سال تا ۲۰ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق می‌شود. (موضوع ماده ۶۵۱ قانون تعزیرات مصوب ۷۵ و مواد بیست‌ویکم همان قانون و برخی از قوانین متفرقه)
۳- سرقت‌های ساده مستوجب تعزیر که مجازات آن‌ها حبس از سه ماه و یک روز تا دو سال و تا (۷۴) ضربه شلاق خواهد بود. (موضوع ماده ۶۶۱ قانون تعزیرات مصوب ۷۵)
تعریف قانونی خیانت در امانت
در ادامه وکیل کیفری در تعریف مختصری از جرم خیانت در امانت می‌گوید: خیانت در امانت عبارت است از استعمال مال مورد امانت توسط امین (شخصی که مال در نزد وی به صورت امانت قرار داده شود) در جهتی که منظور صاحب مال نباشد
خیانت در امانت به زبان ساده یعنی:
شخصی که مال یا هر چیز ارزشمند که نزد او به امانت گذاشته شده را از عمد و با سوءنیت قبلی آن را تصاحب کند، یا بدون اجازه صاحب مال از آن استفاده کند، یا آن را معیوب کرده و یا کلاً از بین ببرد.
برای مثال شخصی می‌خواهد خودروی خود را به فروش برساند و بر حسب اعتماد خودرو را برای مدتی به فروشنده جهت تست آن تحویل دهد (در حقوق مدنی این عمل، عقدی امانی بوده که معمولاً مقدمه برای عقد بیع می‌باشد و در اصطلاح فقهی به آن “اخذ بالسوم” می‌گویند). حال اگر خریدار از تحویل خودرو امتناع نماید، در این حالت جرم خیانت در امانت محقق شده است.
به موجب ماده ۶۷۴ قانون تعزیرات هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت‌یابی اجرت به کسی داده شده و بنا بر این بوده که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آن‌ها را به ضرر مالکین یا متصرفین آن‌ها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید … محکوم خواهد شد.”
بر همین اساس مطابق ماده فوق برای تحقق جرم خیانت در امانت حداقل باید یکی از اعمال و رفتار زیر انجام شود:
- تصاحب: یعنی مال امانی (مورد امانت) را مال خود کند. تصاحب مال مورد امانت اعم از فروختن یا رهن گذاشتن یا اجاره دادن یا عدم استرداد آن به مالک است.
- اتلاف: یعنی مال امانی را به هر طریقی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از بین ببرد.
- مفقود کردن: یعنی مالک نتواند به مال امانی دستیابی داشته باشد.
- استعمال: یعنی مال امانی را برای خود یا به ضرر مالک مال استفاده کند.
توصیه نوران وکیل برای مشاوره حقوقی آنلاین
در صورتی که برای تنظیم لایحه حرفه‌ای، ارائه دفاعیه مناسب یا مشاوره در هرگونه مسائل حقوقی نیاز به کمک دارید، توصیه می‌کنیم از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین نوران وکیل استفاده کنید. این موسسه با تیمی از وکلای با تجربه و متخصص، خدمات حقوقی متنوعی را ارائه می‌دهد که شامل تنظیم لوایح حرفه‌ای، ارائه مشاوره درباره اعتراضات تجدیدنظر و رسیدگی به مسائل حقوقی پیچیده است.چرا مشاوره حقوقی آنلاین نوران وکیل؟صرفه‌جویی در زمان و هزینه: با امکان دسترسی آنلاین، نیازی به مراجعه حضوری نیست و می‌توانید از هر کجا که هستید، با وکلای حرفه‌ای مشورت کنید.دسترسی به تیم متخصص: وکلای موسسه نوران وکیل تجربه و تخصص کافی در زمینه لوایح قضایی، تجدیدنظرخواهی و سایر امور حقوقی دارند و به شما کمک می‌کنند بهترین راهکار را بیابید.پاسخگویی سریع: تیم حقوقی نوران وکیل آماده است تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالات و مشکلات شما پاسخ دهد و لایحه یا درخواست مورد نظر شما را به‌طور حرفه‌ای تنظیم و ارسال کند.شفافیت در ارائه خدمات حقوقی: نوران وکیل در تمامی مراحل پرونده، اطلاعات لازم درباره روند دادرسی و جزئیات پرونده را به موکلین ارائه می‌دهد تا آن‌ها بتوانند تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
تفاوت بین سرقت و خیانت در امانت
در ادامه وکیل آنلاین در مورد تفاوت بین سرقت و خیانت در امانت می‌گوید: جرم سرقت و خیانت در امانت جزو جرایم علیه اموال و مالکیت می‌باشد اما با توجه به ویژگی و شیوه متفاوت ارتکاب این دو جرم می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- سرقت جرمی مطلق است یعنی به محض ربودن مال دیگری، جرم محقق می‌شود و نیازی به امر دیگری نیست. اما در جرم خیانت در امانت برای تحقق آن، نیاز به نتیجه‌ای مثل اتلاف، استعمال یا تصاحب است که در اصطلاح حقوق کیفری به خیانت در امانت جرم مقید گفته می‌شود. یعنی تحقق آن منوط و مقید به نتیجه خاصی باشد.
۲- در جرم سرقت اگر سارق به دلیلی، برای مثال با رسیدن پلیس، موفق به ربودن مال دیگری نشود، می‌توانیم وی را به اتهام شروع به سرقت تحت پیگرد قانونی قرار دهیم. اما در جرم خیانت در امانت این‌گونه نیست، چون این جرم منوط به تحقق نتیجه خاصی است.
۳- ربودن مال دیگری در جرم سرقت بدون اجازه و اراده صاحب مال انجام می‌شود. یعنی نوعی غافلگیری در جرم سرقت وجود دارد مثل جیب‌بری. اما در جرم خیانت در امانت، از دست دادن مال با اراده صاحب مال انجام می‌شود؛ که در واقع صاحب مال از روی اعتماد و رضایت، مال خود را به مجرم تحویل می‌دهد.
۴- سرقت یا حدی است (یعنی مجازات آن قطع عضو باشد) یا تعزیری است (یعنی مجازات آن حبس، جزای نقدی یا شلاق باشد). اما جرم خیانت در امانت، جرمی تعزیری است.
۵- در سرقت، مال ربوده‌شده باید منقول باشد و در اموال غیرمنقول مثل منزل یا زمین مصداقی ندارد. اما در جرم خیانت در امانت، مال می‌تواند هم منقول باشد و هم غیرمنقول. برای مثال، اگر مستأجر از عمد ملک مورد اجاره را تخریب یا از طریق انتقال سند آن را تصاحب کند، وی به عنوان امین، مرتکب جرم خیانت در امانت شده است.
۶- در جرم خیانت در امانت، اگر شخص از کارمندان دولتی باشد و مالی که بر حسب وظیفه در نزد وی به عنوان امانت سپرده شده است را تصاحب، اتلاف یا مفقود کند، مرتکب جرم اختلاس شده است. اما در مورد سرقت این موضوع منتفی است.
چند نکته کاربردی
وکیل کیفری در پایان به بیان دو نکته کاربردی در مورد این دو جرم می‌پردازد:
در جرم سرقت، خیانت در امانت و کلاهبرداری برای استرداد مال یا قیمت آن نیازی به طرح دادخواست حقوقی نیست و در حکم کیفری در این خصوص اتخاذ تصمیم می‌شود.
یکی از توصیه‌های مهم کاربردی مؤسسه حقوقی نوران وکیل در مورد مقدمات اثبات ارتکاب جرم خیانت در امانت، تنظیم دقیق اظهارنامه توسط وکیل دادگستری و ارسال آن برای امین (متهم) جهت مطالبه مال خود می‌باشد، به این دلیل که در صورت امتناع از استرداد مال توسط امین، وجود این اظهارنامه با سایر ادله دیگر، احراز جرم توسط مقام قضایی را آسان‌تر کند.
جمع‌بندی
سرقت و خیانت در امانت دو جرم رایج در حوزه حقوق کیفری ایران هستند که تفاوت‌های مهمی با یکدیگر دارند. سرقت به ربودن مال دیگری بدون رضایت او گفته می‌شود و می‌تواند حدی یا تعزیری باشد. در مقابل، خیانت در امانت زمانی رخ می‌دهد که شخصی، مالی را به امانت دریافت کرده اما آن را تصاحب، تلف، مفقود یا بدون اجازه استفاده کند.
از لحاظ قانونی، سرقت جرم مطلق است (تنها با ربودن مال محقق می‌شود)، اما خیانت در امانت جرم مقید است (نیاز به تحقق نتیجه دارد). همچنین، سرقت تنها در مورد اموال منقول صدق می‌کند، اما خیانت در امانت می‌تواند شامل اموال منقول و غیرمنقول باشد. مجازات سرقت بسته به نوع آن از قطع عضو تا حبس و شلاق متغیر است، در حالی که خیانت در امانت همیشه تعزیری بوده و مجازات آن حبس از ۶ ماه تا ۳ سال است.
در دعاوی سرقت و خیانت در امانت، نقش وکیل کیفری بسیار مهم است. مؤسسه نوران وکیل با تجربه گسترده در دعاوی کیفری، می‌تواند با ارائه مشاوره حقوقی، تنظیم شکواییه، دفاع از متهمین، ارسال اظهارنامه و پیگیری پرونده‌ها به موکلین خود کمک کند.
اگر با این مسائل حقوقی روبرو هستید، حتماً از خدمات حقوقی متخصصین موسسه نوران وکیل استفاده کنید تا از حقوق خود دفاع کرده و خسارات احتمالی را جبران کنید.
سوالات متداول
۱- سرقت چیست و چه تفاوتی با خیانت در امانت دارد؟
سرقت به ربودن مال متعلق به دیگری بدون رضایت او گفته می‌شود، اما خیانت در امانت زمانی رخ می‌دهد که مالی به صورت امانت سپرده شده و امین آن را تصاحب، تلف یا استفاده غیرمجاز کند.
۲- مجازات سرقت در قانون مجازات اسلامی چیست؟
سرقت ممکن است حدی یا تعزیری باشد. در سرقت حدی، مجازات می‌تواند قطع عضو باشد، اما در سرقت تعزیری، مجازات معمولاً حبس، جزای نقدی یا شلاق است.
۳- مجازات خیانت در امانت چیست؟
طبق ماده ۶۷۴ قانون تعزیرات، مجازات خیانت در امانت حبس از ۶ ماه تا ۳ سال است.
۴- آیا سرقت فقط در مورد اموال منقول قابل تحقق است؟
بله، سرقت فقط برای اموال منقول (مثل خودرو، طلا و پول) قابل تحقق است، اما خیانت در امانت در اموال منقول و غیرمنقول (مثل زمین و ملک) نیز رخ می‌دهد.
۵- چگونه می‌توان جرم خیانت در امانت را اثبات کرد؟
یکی از بهترین روش‌های اثبات، ارسال اظهارنامه قانونی به متهم و شهادت شهود، مستندات مالی و قراردادها است.
۶- آیا در خیانت در امانت هم امکان صدور حکم استرداد مال وجود دارد؟
بله، در جرم خیانت در امانت، دادگاه علاوه بر مجازات، می‌تواند حکم استرداد مال یا جبران خسارت صادر کند.
۷- نوران وکیل چطور می‌تواند در پرونده‌های سرقت و خیانت در امانت به موکلین خود کمک کند؟
مؤسسه حقوقی نوران وکیل با تجربه‌ای گسترده در پرونده‌های کیفری، به موکلین خود در پرونده‌های سرقت و خیانت در امانت خدمات حقوقی جامعی ارائه می‌دهد. این مؤسسه با داشتن وکلای مجرب و متخصص در دعاوی کیفری، می‌تواند در مراحل شکایت، دفاع و احقاق حقوق موکلین بهترین راهکارها را ارائه دهد.
خدمات حقوقی نوران وکیل در پرونده‌های سرقت و خیانت در امانت:
- مشاوره حقوقی تخصصی:
ارائه مشاوره حقوقی آنلاین و حضوری برای آگاهی از حقوق و تکالیف قانونی موکلین در پرونده‌های سرقت و خیانت در امانت. - تنظیم و ارائه شکواییه:
نگارش شکواییه دقیق و مستند برای ثبت شکایت علیه متهمین سرقت یا خیانت در امانت و طرح دعوای کیفری در دادگاه. - دفاع از متهمین در دادگاه:
در صورتی که فردی متهم به سرقت یا خیانت در امانت باشد، وکلای مؤسسه با ارائه دفاعیات مستند و استدلال‌های حقوقی قوی از حقوق او دفاع خواهند کرد. - تنظیم و ارسال اظهارنامه رسمی:
یکی از روش‌های اثبات خیانت در امانت، ارسال اظهارنامه رسمی به متهم است. مؤسسه نوران وکیل این اقدام را به صورت قانونی و دقیق انجام داده تا در دادگاه به عنوان مدرک قابل استناد باشد. - استرداد اموال و خسارات:
نوران وکیل می‌تواند با ارائه دادخواست استرداد مال و دریافت خسارات ناشی از جرم، حقوق موکل را احقاق کند. - ارائه لایحه دفاعیه و تنظیم مستندات حقوقی:
در صورت نیاز، وکلای این مجموعه لایحه دفاعیه قوی برای طرح دعوا یا دفاع در برابر اتهامات تنظیم می‌کنند. - پیگیری پرونده تا حصول نتیجه:
وکلای نوران وکیل از ابتدا تا انتهای روند قضایی پرونده، با پیگیری مستمر و ارائه راهکارهای قانونی مناسب در کنار موکلین خواهند بود.
جهت دریافت مشاوره و پیگیری پرونده‌های سرقت و خیانت در امانت، با وکلای متخصص نوران وکیل تماس بگیرید!
منابع
قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲
کتاب جرایم علیه اموال و مالکیت جلد ۲ دکتر حسین میرمحمد صادقی نشر میزان
