در این پست یک نمونه لایحه دفاعیه مربوط به اتهام ضرب و جرح در صورت لوث جهت دفاع از متهم – تنظیم شده توسط کارشناسان حقوقی موسسه نوران وکیل – همراه با توضیح مختصری درباره قاعده لوث و نکات مهم این موضوع را برای شما تهیه نمودیم. همچنین می‌توانید در مقاله نکات کاربردی در تنظیم لایحه دفاعی با روش نوشتن یک لایحه خوب بیشتر آشنا شوید.
در مواردی که دلایل اثبات جرایم موجب قصاص و دیه در دسترس نباشد اما با این حال با توجه به اوضاع واحوال( امّارات و قرائن) پرونده ، می توان انگشت اتهام رابه یک یا چند نفر نشانه گرفت. در فقه و قانون مجازات اسلامی برای این حالت که به قاعد لوث معروف است، دلیل خاصی بنام قسامه جهت اثبات این جرایم پیش بینی شده است.
لوث به چه معناست؟
لوث در لغت به معنای آلوده کردن، کثیف کردن و لکه‌دار کردن چیزی، آمده است
و در اصطلاح حقوقی به معنی اوضاع و احوالی( قرائن و امارات) است که موجب ظن قاضی به ارتکاب جنایت یا نحوه ارتکاب از جانب متهم می شود.
اسباب ظن قاضی می تواند به هر طریقی حاصل شود. برای روشن تر شدن موضوع به مثال های ذیل توجه کنید؛
- جنازه‌ای در محلی یافت می‌شود و شخصی با لباس خونین در بالای سر جنازه ایستاده است.
- حالتی که مقتول در آغوش شخصی است که غرق به خون است .
- چنانچه شخصی که به عنوان متهم قرار گرفته دارای سابقه کیفری موثر و یا موقعیت اجتماعی مناسبی نباشد و بین مردم به شرارت معروف باشد می توان ان را از شرایط تحقق لوث قرار داد.
- شهادت طفل ممیز قابل اعتماد
در لوث هیچ دلیل معتبری مبنی بر قاتل یا ضارب بودن آن شخص وجود ندارد، اما مجموع اوضاع و احوال سبب مظنون شدن قاضی به وی می‌شود. چنین شرایطی لوث نام دارد. در چنین حالتی، شاکی می‌تواند با اجرای قسامه و بدون نیاز به سایر دلایل، مجرمیت متهم را اثبات و مطالبه‌ی قصاص و دیه نماید.
قسّامه چیست؟
از میان دلایل و راه‌های اثبات جنایت، آخرین راه سوگند است. «قسّامه» نوع خاصی از سوگند است.
قسامه در لغت به معنی سوگند و سوگندخوردگان است. و در اصطلاح فقهی و حقوقی نیز روشی است که با استفاده از آن، در موارد وجود لوث، شاکی و متهم یا اقوام و خویشاوندان مرد که پیوند خونی با آنها دارند، می‌توانند با سوگند خوردن موجب محکومیت یا برائت کسی از اتهام ارتکاب جنایت شوند. همان طور که اشاره شد قسامه در شرایطی اجرا می‌شود که «لوث» وجود داشته باشد.برای اثبات هر جرمی در صورت فقدان سایر دلایل نمی‌توان از قسامه بهره برد، بلکه این شیوه از سوگند تنها برای اثبات اتهام یا برائت از اتهام جنایت موجب قصاص یا دیه به‌کار می‌رود
لازم به ذکر است حق استفاده ازقسامه ابتدا برای شاکی یا ولی دم مقتول به وجود می آید و در رابطه با قتل عمد ۵۰ نفر مرد باید از طرف شاکی قسم بخورند که متهم قاتل است و در رابطه با قتل شبه عمد و خطای محض ۲۵ بارکفایت می کند.
نمونه لایحه دفاعیه مربوط به اتهام ضرب و جرح درصورت حدوث لوث (از جانب متهم)
ریاست محترم شعبه… دادگاه کیفری دو شهرستان ..
با سلام و احترام
موضوع: لایحه دفاعیه اینجانب …. فرزند ……..(متهم) موضوع پرونده کلاسه….. با اتهام ضرب و جرح عمدی با شکایت… فرزند… تقدیم حضورتان می گردد.
احتراما به استحضار می رساند با عنایت به اوراق پرونده و علی الخصوص قرار جلب به دادرسی(کیفرخواست) صادره از شعبه ۱۰ دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب …. به شماره ….. با توجه به دلایل ذیل تقاضای صدور حکم برائت اینجانب مورد استدعاست:
یکم: استنادا به ماده۳۱۶ قانون مجازات که اشعار می دارد”مقام قضایی موظف است در صورت استناد به قسامه، قرائن و امارات موجب لوث را در حکم خود ذکر کند. “حال با عنایت به قرار نهایی صادره از شعبه ۱۰ دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب …. بدون ذکر قرائن و امارات موجب لوث این قرار صادر گردیده است وهمچنین تنها اماره موجود در پرونده از ناحیه شاکی فقط نظر پزشکی قانونی است که به مجرد نظر پزشک قانونی به موجب ماده۳۱۴ قانون مجازات اسلامی ظن معتبری برای حدوث لوث نیست.
دوم: با عنایت به اینکه اتهام ضرب و جرح به این دلیل توسط دادیار محترم لوث تشخیص داده شده که به علت فقدان ادله و قرائن و به مجرد حضور اینجانب در وقوع حادثه صادر گردیده است که در ما نحن فیه معارض مفهوم و منطوق ماده ۳۱۵ قانون مجازات می باشد. ماده مذکور اشعار می دارد:
- فقدان قرائن و امارات موجب ظن و صرف حضور فرد در محل وقوع جنایت، از مصادیق لوث محسوب نمی شود و او با ادای یک سوگند، تبرئه می گردد”ومن در اظهارات خود گفته ام: که شاکی خود اقدام به خود زنی نموده است و اتهام های ایشان را قبول ندارم.
سوم: با ملاحضه اوراق پرونده و با فرض حدوث لوث در ما نحن فیه استنادا به ماده ۳۱۷قانون مجازات اسلامی که اشعار می دارد”در صورت حصول لوث، نخست از متهم، مطالبه دلیل بر نفی اتهام می شود. اگر دلیلی ارائه شود، نوبت به قسامه شاکی نمی رسد و متهم تبرئه می گردد, “دادیار محترم از اینجانب مطالبه دلیلی بر نفی اتهام ننموده است واین قاعده مذکور در ماده ۳۱۷ قانون مجازات که مختص جرایم موجب قصاص و دیه می باشد به غیر از اخذ اخرین دفاع از متهمِ مذکور در ماده ۲۶۲ قانون ایین دادرسی کیفری بوده و از این لحاظ این مورد از موارد نقص تحقیقات و عدم رعایت قوانین شکلی در امر تحقیقات مقدماتی می باشد.
نهایتا با احترام و تشکر از ریاست محترم شعبه …دادگاه کیفری دو شهرستان…..با توجه به موارد فوق و نیز قاعده دراء ( تدرء الحدود بالشبهات) و تفسیر به نفع متهم تقاضای صدور رای برائت مورد استدعاست.
قوانین مرتبط با بحث
از قانون مجازات اسلامی
ماده ۳۱۳ – قسامه عبارت از سوگندهایی است که در صورت فقدان ادله دیگر غیر از سوگند منکر و وجود لوث، شاکی برای اثبات جنایت عمدی یا غیرعمدی یا خصوصیات آن و متهم برای دفع اتهام از خود اقامه می کند.
ماده ۳۱۴ – لوث عبارت از وجود قرائن و اماراتی است که موجب ظن قاضی به ارتکاب جنایت یا نحوه ارتکاب از جانب متهم می شود.
ماده ۳۱۵ – فقدان قرائن و امارات موجب ظن و صرف حضور فرد در محل وقوع جنایت، از مصادیق لوث محسوب نمی شود و او با ادای یک سوگند، تبرئه می گردد.
ماده ۳۱۶ – مقام قضایی موظف است در صورت استناد به قسامه، قرائن و امارات موجب لوث را در حکم خود ذکر کند. مواردی که سوگند یا قسامه، توسط قاضی رد می شود، مشمول این حکم است.
ماده ۳۱۷ – در صورت حصول لوث، نخست از متهم، مطالبه دلیل بر نفی اتهام می شود. اگر دلیلی ارائه شود، نوبت به قسامه شاکی نمی رسد و متهم تبرئه می گردد. در غیر این صورت با ثبوت لوث، شاکی می تواند اقامه قسامه کند یا از متهم درخواست قسامه نماید.
ماده ۳۱۸ – اگر شاکی اقامه قسامه نکند و از مطالبه قسامه از متهم نیز خودداری ورزد، متهم در جنایات عمدی، با تأمین مناسب و در جنایات غیرعمدی، بدون تأمین آزاد می شود لکن حق اقامه قسامه یا مطالبه آن برای شاکی باقی می ماند.
تبصره – در مواردی که تأمین گرفته می شود، حداکثر سه ماه به شاکی فرصت داده می شود تا اقامه قسامه نماید یا از متهم مطالبه قسامه کند و پس از پایان مهلت از تأمین أخذ شده رفع اثر می شود.
ماده ۳۲۰ – اقامه قسامه یا مطالبه آن از متهم، باید حسب مورد، توسط صاحب حق قصاص یا دیه، یا ولی یا وکیل آنها باشد. همچنین است اقامه قسامه برای برائت متهم که حسب مورد به وسیله متهم یا ولی او یا وکیل آنها صورت می گیرد. اتیان سوگند به وسیله افراد قابل توکیل نیست.
ماده ۳۳۶ – نصاب قسامه برای اثبات قتل عمدی، سوگند پنجاه مرد از خویشاوندان و بستگان مدعی است. با تکرار سوگند قتل ثابت نمی شود.
ماده ۳۳۷ – سوگند شاکی، خواه مرد باشد خواه زن، جزء نصاب محسوب می شود.
*منابع*
