در مقالات پیشین به بحث نامزدی ، ازدواج, بطلان و فسخ ازدواج و طلاق مسیحیان ایران پرداختیم. حال در ادامه بحث حقوق خانواده مسیحی ایران (طبق مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران) به حقوق و تکالیف متقابل زن و شوهر مسیحی می‌پردازیم.
مقاله مرتبط: قوانین کیفری در حقوق خانواده
در این مقاله موضوعات ذیل خوانده می شود:
همکاری زوجین در سعادت خانواده
پس از انجام مراسم ازدواج مطابق ماده ۳۷ رابطه زوجیت بین طرفین عقد ایجاد و حقوق و تکالیف ناشی از ازدواج بین زن و شوهر برقرار می‌شود. بر همین اساس مطابق ماده ۳۸ ایین نامه زن و شوهر باید در تمام شرایط، در غم و شادی، در بیماری و تندرستی، در غنا و فقر، احترام و محبت طرف مقابل را حفظ کرده و با یکدیگر در صلح و صفا زندگی نمایند.
مطابق ماده ۳۹ زن و شوهر باید در حفظ اساس و بنیان خانواده کوشا بوده و در تربیت فرزندان و تأمین سلامت و سعادت آنان، با یکدیگر همکاری و تشریک مساعی نمایند.
ریاست خانواده و نفقه
در بیشتر ادیان باستانی (مثل دین زرتشتی) و نیز ادیان ابراهیمی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) با توجه به فرهنگ غالب مردسالاری، مسئولیت ریاست خانواده بر عهده مرد قرار داده شده است. به هر حال مطابق ماده ۴۰ آیین نامه مسئولیت سرپرستی خانواده با شوهر است، ولی اداره امور خانه از وظایف و تکالیف زن می‌باشد.
یکی از آثار ریاست مرد در امور خانواده تغییر نام خانوادگی زن بعد از عقد و قبول نام خانوادگی شوهر است. برهمین اساس، ماده ۴۱ مقرر می دارد :” پس از نکاح، زن ضمن حفظ نام خانوادگی خود، نام خانوادگی شوهرش را قبول مینماید.”
مسئولیت ریاست مرد بر خانواده تکلیف او در پرداخت نفقه زندگی مشترک را شامل می‌شود. بر همین اساس مطابق ماده ۴۲ پرداخت هزینه‌های زندگی اعضای خانواده (نفقه) بر عهده شوهر است، ولی در صورتی که زن درآمدی داشته باشد، زن هم مکلّف است در تأمین هزینه‌های خانواده با شوهرش همکاری و مشارکت نماید.
مطابق ماده ماده ۴۳ هرگاه یکی از زوجین با وجود تمکن مالی و داشتن درآمد کافی از همکاری در تأمین هزینه‌های خانواده خودداری نماید، موضوع به کلیسا ارجاع خواهد گردید و کلیسا پس از تحقیقات لازم، ترتیب پرداخت نفقه، هزینه‌ها و سهم هریک از زوجین را تعیین خواهد نمود. «در صورت امتناع هریک از طرفین از پرداخت نفقه مورد نظر کلیسا، ذی‌نفع می‌تواند جهت الزام ممتنع از پرداخت نفقه، به دادگاه مراجعه نماید».
یکی دیگر از آثار مهم ریاست شوهر در امور خانوادگی امکان ممنوع ساختن زن از اشتغال به کار است. بر همین اساس ماده ۴۷ این حق شوهر را مقررنموده است: “شوهر می‌تواند از استخدام زوجه‌اش در ادارات یا شرکت‌ها یا کارگاه‌ها یا اشتغال به شغل‌ها و فعالیت‌هایی که با حیثیت خانوادگی و شئونات و مصالح خود و همسرش سازگاری نداشته باشد، جلوگیری نماید.”
ذکر این نکته لازم است اگر شوهر خواهان ممنوعیت زن از اشتغال باشد باید دادخواستی به طرفیت زن خود در دادگاه خانواده مطرح کند.
حقوق مالی زن و شوهر مسیحی
هر یک از زوجین مسیحی در امور مالی خود استقلال کامل دارند. بر همین اساس مطابق ماده ۴۴ اموال منقول و غیرمنقول هریک از زوجین، متعلق به خودش می‌باشد و می‌تواند به هر ترتیب که بخواهد اموال خود را مستقلاً اداره نماید، ولی تأمین هزینه‌های اعضای خانواده، خصوصاً تامین سعادت و سلامت فرزندان، ایجاب مینماید که زوجین در تصرف و نقل و انتقال اموال اختصاصی خود، با یکدیگر همکاری نمایند.
هرگاه بین زن و شوهر اختلافات شدیدی بروز کرده باشد که سکونت زوجین در یک خانه صلاح نباشد، مطابق ماده ۴۵ زن یا شوهر می‌تواند با اجازه و موافقت کلیسا، در خانه جداگانه‌ای که کلیسا معین خواهدکرد، سکونت اختیار نماید تا از صدمات بدنی یا ضرر مالی یا حیثیتی یکدیگر یا اقوام‌شان در امان باشند. و همچنین طبق ماده ۴۶ اگر زندگی جداگانه با صلاحدید و موافقت کلیسا صورت گرفته باشد، نفقه یعنی‌هزینه‌های زندگی زن، به عهده شوهر خواهدبود. ادامه زندگی مشترک در خانه واحد، موکول به رسیدگی کلیسا و حصول اطمینان از رفع مشکلات و شرایطی که موجبات زندگی جداگانه را فراهم آورده خواهد گردید..
طبق ماده ۴۸ ایین نامه نظر به اینکه اختلاف سن زن و شوهر یکی از عوامل مهم ناسازگاری و عدم پایداری زندگی زناشویی می‌باشد، توصیه می‌شود که اختلاف سن زوجین بیش از ده سال و حداکثر پانزده سال نباشد.
مطالعه بیشتر:
