در مقاله مربوط به خواستگاری و نامزدی در دین زرتشت این موضوعات را طبق آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران بررسی کردیم. در این مقاله، بحث مربوط به مراسم ازدواج زرتشتیان را ادامه می‌دهیم. گفتنی است طبق اصل سیزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آیین زرتشتی جزو ادیان به رسمیت شناخته شده در ایران معرفی شده است. موضوعات مطرح شده در این مقاله:
شرایط عمومی ازدواج زرتشتیان
شرایط عمومی ازدواج در آیین زرتشتی از جمع مواد ۱۲، ۱۳ و ۱۵ آیین نامه احوال شخصیه قابل استنباط است. این شرایط به شرح ذیل می باشد:
۱- حداقل سن ازدواج برای دختر ۱۶ سال تمام و برای پسر ۱۸ سال تمام بوده و کمتر از این سن اجرای مراسم زناشویی مجاز نیست.
۲- اخذ گواهی های ذیل پیش از عقد زناشویی الزامی است:
- گواهی پزشک برای سلامت عروس و داماد از بیماری های جسمی و روانی، واگیردار و آمیزشی،
- گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر
- گواهی مشاوره ژنتیکی
۳- اجرای مراسم زناشویی مادامی که دختر و پسر در سن کمتر از ۲۱ سالگی باشند علاوه بر خواست ( اراده) طرفین، رضایت والدین پسر و دختر را نیز لازم دارد.
نکته: در صورتی که یکی از والدین فوت شده باشد رضایت پدر و یا مادر زنده شرط خواهد بود و چنانچه از والدین هیچ یک زنده نباشند رضایت و اجازه جد و با نبودن آنها اجازه جده لازم است.
مراسم خاص ازدواج زرتشتیان
مطابق ماده ۱۴ آیین نامه ،اجرای مراسم زناشویی به روش دین مزدیسنی (زرتشتی) با تشریفات و ترتیبات خاصی باید انجام شود. این تشریفات که گواه گیری نام دارد به شرح ذیل می باشد:
- اجرای مراسم گواه گیری (عقد) باید توسط موبد انجام گیرد.
- حضور دست کم هفت نفر از اعضای خانواده در هنگام مراسم
- حضور افراد زرتشتی که کمتر از بیست و پنج سال نداشته باشند انجام می یابد و با شنیدن پاسخ آری، و از روی خشنودی که عروس و داماد خواهند گفت، با ثبت در دفتر ازدواج زرتشتیان، پیوند زناشویی تکمیل خواهد شد.
لازم به ذکر است مستنبط از ماده ۱۶ آیین نامه تعدد همسر برای مرد و زن زردشتی ممنوع است. ماده ۱۶ این حکم را اینگونه بیان می کند:” برای هر مرد زرتشتی بیش از یک زن و برای هر زن زرتشتی بیش از یک شوهر جایز نیست مگر در صورتی که همسر او درگذشته باشد یا جدایی برابر این آیین نامه روی داده باشد.”
مقاله مرتبط: طلاق در قانون اسلامی
تکالیف متقابل بعد از ازدواج
پس از آیین گواه‌گیری و پیوند زناشویی، روابط پس از ازدواج و حقوق و تکالیف زن وشوهر در برابر یکدیگر برقرار می‌گردد. مستفاد از ماده ۱۸ آیین نامه برای احترام به زندگی مشترک و این‌که عروس و داماد پس از مراسم زناشویی، در همه بخش‌های زندگی با یکدیگر شریک و همراه باشند، از این رو پس از تاریخ ثبت ازدواج زرتشتیان ملزم به رعایت موارد زیر می‌باشند:
یک: دارایی که پسر یا دختر پیش از ازدواج خود داشته‌اند، متعلق به خودشان می‌باشد.
دو: دارایی که شوهر یا زن به صورت هدیه، جایزه، بخشش، ارث، وصیت و صلح به دست آورده‌اند جزو دارایی شخصی آنها به شمار می‌رود.
سه: هرگونه بدهی که پیش از ازدواج هر یک از شوهر و زن داشته باشند، مربوط به خود آنها است و در صورت توافق کتبی طرفین از دارایی مشترک پرداخت خواهد شد.
چهار: دارایی که شوهر و زن پس از ازدواج به تنهایی یا هر دو با کار و سرمایه‌گذاری به دست می‌آورند جزو اموال مشترک آنان خواهد بود.
لازم به ذکر است مستنبط از مـــــاده ۱۹ آیین نامه و نیزباتوجه به حاکمیت مرد سالاری، سرپرستی خانواده در طول زندگی با شوهر بوده ولی پس از درگذشت و یا محجور و ممنوع یا غایب مفقودالاثر شدنش با زن وی است.
موارد و موانع زناشویی زرتشتیان
ماده ۲۰ آیین نامه ازدواج میان خویشاوندان را به شرح زیر ممنوع اعلام نموده است:
الف: با پدر و اجداد و با مادر و جدات خود و همسر هر قدر بالا رود.
ب: با اولاد خود و همسر هر قدر پایین رود.
پ: با برادر و خواهر و اولاد آنان هر قدر پایین رود.
ت: با عموها و عمه ها، دایی و خاله (خواهران و برادران پدر و مادر).
ث: فرزندخوانده با پدر و مادرخوانده و برادر و خواهر خوانده و اولاد خوانده خود و همسر هر قدر پایین رود
مقاله مرتبط: آیین و شرایط طلاق در میان زرتشتیان ایران
