در پست مربوط به نمونه شکواییه ترک انفاق زوجه توضیحات مختصری از این بحث را بررسی نمودیم. حال در این پست یک نمونه شکواییه ترک انفاق فرزند و سایر افراد واجب النفقه- تنظیم شده توسط تیم حقوقی موسسه نوران وکیل- همراه با بررسی نکات مهم و کاربردی را برای بازدیدکنندگان گرامی آماده نمودیم. برای آشنایی بیشتر با نفقه به مقاله نفقه چیست رجوع کنید.
نفقه اولاد مطابق ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی بر عهده پدر است.
بر اساس ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی فقط اقارب نسبی در خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی ملزم به انفاق یکدیگرند.توضیح این ماده در دو نکته :
- منظور از خویشان نسبی این است که این افراد باید رابطه خونی با انقاق کننده داشته باشند. لذا شامل خویشاوندان رضاعی و سببی نمی شوند..
- منظور از خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی همان پدر، مادر یا فرزند و نوه می باشند. بنابراین بستگان نسبی در خط افقی مثل خواهر، برادر، عمو، عمه، مشمول دریافت نفقه نیستند
حال طبق ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده که عنصر قانونی این جرم است و همچنین مستنبط از مواد ۱۱۹۶ و ۱۱۹۷ قانون مدنی برای تحقق جرم ترک انفاق اقارب واجب النفقه باید موارد ذیل توسط مرجع کیفری محرز شود:
- کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله ی اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم نماید. اثبات ندار بودن بر عهده ی شخص مستحق نفقه می باشد. مثلا دختر مجرد یا پسر معلول از لحاظ قانون مستحق نفقه می باشد
- شخص ملزم به انفاق ( معمولا پدر) باید از لحاظ مالی متمکن بوده یعنی بتواند نفقه بدهد بدون اینکه از این حیث در وضع معیشت خود دچار مضیقه گردد. برای تشخیص تمکن باید کلیه تعهدات و وضع زندگانی شخصی او در جامعه در نظر گرفته شود.
- شخص ملزم به انفاق( متهم) باید از روی قصد و آگاهی نفقه افراد واجب النفقه را پرداخت نکند. پس اگر محرز شود متهم فاقد قصد و آگاهی باشد مثلا در سفر طولانی بوده یا بیماری ذهنی داشته باشد،جرم ترک انفاق محقق نمی شود.
لازم به ذکر است علاوه بر شکایت کیفری، افراد واجب النفقه، نیز می توانند با تقدیم دادخواست حقوقی به استناد ماده ۱۲۰۵ قانون مدنی در دادگاه خانواده، به طرفیت شخص ملزم به انقاق، فقط نفقه حال و آینده خود را مطالبه کنند و در صورت محکومیت به پرداخت نفقه، می توان اموال او را توقیف و یا او را بر طبق شرایط ماده ۳ قانون نحوی اجرای محکومیت های مالی، بازداشت نمود. در مقاله نمونه دادخواست مطالبه نفقه فرزندان هم به این مسئله پرداخته شده است.
نمونه شکواییه ترک انفاق فرزند( افراد واجب النفقه)
شاکیان : …………
اقامتگاه: …………
کدملی: ……
شماره تماس: ………….
مشتکی عنه: …….
اقامتگاه: …….
کدملی: ……………….
شماره تماس: ………
عنوان اتهام : ترک انفاق دو فرزند اناث ( دختر)
تاریخ وقوع جرم:…../…../…..
دلایل اثبات جرم:
- رونوشت فیش حقوقی پدر
- شهادت شهود
- رونوشت شناسنامه
- اظهارنامه
شرح شکایت
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان …..
با سلام و احترام
به استحضار می رساند اینجانبان ………..و …………. مجرد و هر دو متولد …/…/…۱۳۸( شاکی) طبق شناسنامه های سجلی که رونوشت آن ضم شکواییه تقدیم حضور است، فرزندان قانونی و شرعی آقای…… (مشتکی عنه) می باشیم. با اینکه ایشان شاغل رسمی در شرکت نفت اروندان است و از لحاظ مالی متمکن محسوب می شوند و ما هر دو در حال تحصیل در دانشگاه دولتی…………. می باشیم، لیکن ایشان مخارج معیشتی و نفقه ما را از زمان واقعه فوت مادر در سال…. ۱۳ پرداخت ننموده است.جهت اثبات این ادعا شهودی از آشنایان حاضر به ادای شهادت بوده و نیز اظهارنامه ارسالی و جواب این اظهارنامه جهت اقناع وجدانی مقام قضایی ضم شکواییه تقدیم حضور است.
نهایتا اینجانبان با تقدیم این برگ شکواییه از مقام قضایی محترم به استناد ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده تقاضای تعقیب و رسیدگی و اجرای قانون بر مشتکی عنه مورد استدعاست.
همچنین مرد میتواند از خود در مقابل پرداخت نفقه در موارد دفاع نماید که در این مقاله به آن پرداخته شده است.
قوانین مرتبط با بحث ترک انفاق افراد واجب النفقه
از قانون حمایت خانواده
ماده۵۳ – هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.
تبصره – امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.
از آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده
ماده ۲۹ – به جرایم موضوع مواد ۴۹ الی ۵۶ قانون توسط دادگاه صالح رسیدگی خواهد شد.
تبصره – در مورد ماده ۴۹ قانون، دادگاه ضمن صدور رأی به الزام به ثبت واقعه نکاح، طلاق، فسخ یا انفساخ نکاح یا اعلان بطلان نکاح یا طلاق، حکم به مجازات مقرر نیز خواهد داد. محکوم علیه مکلف است مدارک لازم برای ثبت هر یک از وقایع فوق را مطابق دستور دادگاه در مهلت مقرر به دفترخانه ارائه کند، در هر صورت ثبت واقعه موکول به ارائه مدارک لازم یا دستور دادگاه مبنی بر ثبت آن بدون دریافت برخی از مدارک خواهد بود.
از قانون مدنی
ماده ۱۱۹۶ – در روابط بین اقارب فقط اقارب نسبی در خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی ملزم به انفاق یکدیگرند.
ماده ۱۱۹۷ – کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسائل معیشت خود را فراهم نماید.
ماده ۱۱۹۸ – کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد: یعنی بتواند نفقه بدهد بدون اینکه از این حیث در وضع معیشت خود دچار مضیقه گردد. برای تشخیص تمکن باید کلیه تعهدات و وضع زندگانی شخصی او در جامعه در نظر گرفته شود.
ماده ۱۱۹۹ – نفقه اولاد بر عهده پدر است پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب در صورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه بر عهده مادر است.
هرگاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه مساوی تادیه کنند.
ماده ۱۲۰۰ – نفقه ابوین با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اولاد و اولاد اولاد است.
ماده ۱۲۰۱ – هرگاه یک نفر، هم در خط عمودی صعودی و هم در خط عمودی نزولی اقارب داشته باشد که از حیث الزام به انفاق در درجه مساوی هستند نفقه او را باید اقارب مزبور به حصه متساوی تادیه کنند بنابر این اگر مستحق نفقه، پدر و مادر و اولاد بلافصل داشته باشد نفقه او را باید پدر و اولاد او متساویا تادیه کنند بدون اینکه مادر سهمی بدهد و همچنین اگر مستحق نفقه، مادر و اولاد بلافصل داشته باشد نفقه او را باید مادر و اولاد متساویا بدهند.
ماده ۱۲۰۲ – اگر اقارب واجب النفقه، متعدد باشند و منفق نتواند نفقه همه آنها را بدهد اقارب در خط عمودی نزولی مقدم بر اقارب درخط عمودی صعودی خواهند بود.
ماده ۱۲۰۳ – در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب – النفقه دیگر، زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود.
ماده ۱۲۰۴ – نفقه اقارب عبارت است از: مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت با در نظرگرفتن درجه استطاعت منفق.
ماده ۱۲۰۵ – در موارد غیبت یا استنکاف از پرداخت نفقه، چنانچه الزام کسی که پرداخت نفقه برعهده اوست ممکن نباشد دادگاه می تواند بامطالبه افراد واجب النفقه به مقدار نفقه از اموال غایب یا مستنکف در اختیار آنها یا متکفل مخارج آنان قرار دهد و در صورتی که اموال غایب یا مستنکف در اختیار نباشد همسر وی یا دیگری با اجازه دادگاه می توانند نفقه را به عنوان قرض بپردازند و از شخص غایب یا مستنکف مطالبه نمایند.
ماده ۱۲۰۶ – زوجه در هر حال می تواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوا نماید و طلب او از بابت نفقه مزبور طلب ممتاز بوده و در صورت افلاس یا ورشکستگی شوهر، زن مقدم بر غرما خواهد بود ولی اقارب فقط نسبت به آتیه می توانند مطالبه نفقه نمایند.
مقاله مرتبط: نمونه شکواییه ممانعت از ملاقات فرزند
*منابع*