اگر شما به عنوان شوهر به دنبال لایحه دفاعی در پرونده مطالبه نفقه همسر خود هستید ما برای شما یک نمونه لایحه تخصصی و حرفه ای که منجر به صدور رای به نفع خوانده یعنی شوهر گردیده است به همراه ذکر نکات مهم و کاربری در باب نفقه زوجه را برای شما پدران زحمت کش آماده نمودیم.
مقاله مرتبط: نمونه شکواییه ترک انفاق فرزندان
در این پست موضوعات ذیل بررسی می شوند:
- مطالبه نفقه گذشته ، حال و آینده زوجه
- فایده ارسال اظهارنامه مبنی بر بازگشت به زندگی مشترک
- اثرات اقامه دعوای الزام به تمکین از جانب شوهر
- نمونه لایحه دفاعی در پرونده مطالبه نفقه زوجه از جانب شوهر
- نمونه رای بدوی دادگاه خانواده صادره به نفع خوانده( شوهر)
- قوانین و مقررات مربوط به نفقه زوجه
مطالبه نفقه گذشته ، حال و آینده زوجه
مستنبط از مواد ۱۱۱۱ و ۱۲۰۶ قانون مدنی که مربوط به بحث نفقه زوجه است، می‌توان گفت که سه نوع نفقه به اعتبار زمان قابل تصور است. نفقه گذشته، حال و آینده.
۱- نفقه گذشته: مطابق ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی زوجه می‌تواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوا نماید. این نفقه همان نفقه معوقه در ایام زندگی مشترک است که قبل از حدوث اختلاف و قهر زن از منزل شوهر، مستحق آن شده است.
۲- نفقه حال: این نفقه همان نفقه دوران دادرسی است که زوجه در جریان طرح دعوای مطالبه نفقه مستحق آن است. باید توجه داشت که این نفقه، نفقه گذشته نیست و نباید آن را مطالبه نفقه گذشته شمرد.
۳- نفقه آینده: از وحدت ملاک ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی که مطالبه نفقه آتیه (آینده) اقارب را تجویز نموده است؛ می‌توان نفقه آینده زن را شناسایی نمود و برای نفقه آینده نیز زن می‌تواند الزام شوهر را به دادن آن از دادگاه بخواهد؛ ولی اجرای این حق از نظر رعایت قواعد آیین دادرسی مدنی دشوار و مورد اختلاف است.
فایده تقسیم بندی فوق به این جهت است که بار اثبات پرداخت و استحقاق نفقه زوجه بر عهده چه کسی قرار داده می‌شود. به بیان روشن‌تر اثبات نشوز یا عدم نشوز در سه نفقه فوق را باید بر عهده زن که خواهان دعوای مطالبه نفقه است، قرار داد یا برعهده شوهر که خوانده این دعوا است؟ در این مورد باید قائل به تفکیک بود. در صورت اختلاف میان زن و شوهر در پرداخت نفقه حال، شوهر مدعی است و باید دلیل نشوز را به عنوان دفاع به دادگاه ارائه دهد. اما زن برای گرفتن نفقه حال نیازی به اثبات تمکین خود ندارد و کافی است دلیل رابطه زوجیت (سند ازدواج) را به دادگاه تقدیم کند. اما در مورد نفقه گذشته باید گفت اگر ظاهر زندگی مشترک و قرائن نشان دهنده پرداخت نفقه توسط شوهر باشد در این حالت زن مدعی است و باید عدم پرداخت نفقه و تمکین خود را ثابت کند.
فایده ارسال اظهارنامه مبنی بر بازگشت به زندگی مشترک
در مواردی که زوجه بدون عذر موجه از زندگی در خانه مشترک امتناع کند (در اصطلاح عامیانه خانه را ترک و قهر می‌کند) در این حالت جهت اثبات ناشزه بودن ایشان و رفع تکلیف قانونی، قبل از هر اقدام دیگری، شوهر می‌تواند با ارسال اظهارنامه مبنی بر بازگشت به زندگی مشترک، اثبات نشوز زوجه را در مراجع قضایی آسان و میسر نماید. چون ارسال اظهارنامه که با درج آدرس اقامت زن (معمولاً آدرس خانه پدری زوجه است) انجام می‌گیرید این معنی را دارد که زن، منزل مشترک را ترک نموده و بدون عذر قانونی از انجام وظایف زناشویی خود امتناع نموده است.
اثرات اقامه دعوای الزام به تمکین از جانب شوهر
شوهر برای دفاع از حقوق زناشویی خود می‌تواند دعوای الزام به تمکین را به طرفیت زن خود در دادگاه خانواده اقامه کند. این دعوا برای شوهر دو فایده عمده دارد:
۱- در صورت محکومیت زوجه به الزام به تمکین و امتناع از بازگشت به زندگی مشترک طبق قانون زوجه مستحق نفقه نیست و شوهر ملزم به انفاق بر او نخواهد بود.در واقع حکم الزام به تمکین می‌تواند در مقام دفاع از مرد و یک دلیل محکمه پسند در دعوای حقوقی مطالبه نفقه و یا دعوای کیفری جرم ترک انفاق که زوجه می‌تواند در دادسرا و دادگاه کیفری علیه او مطرح کند، ارائه شود.
۲- زوج می‌تواند به استناد رأی الزام به تمکین و قاعده عسر و حرج دادخواست اجازه ازدواج مجدد را دادگاه خانواده تقاضا نماید. در این حالت شوهر بدون رضایت زن اول می‌تواند زن دیگری برای خود اختیار کند.
حال در پایان یک نمونه لایحه دفاعی در پرونده مطالبه نفقه زوجه از جانب شوهر- تنظیم شده توسط موسسه حقوقی نوران وکیل- ونیز رأی صادر شده از دادگاه خانواده که این لایحه منجر به صدور رأی به نفع شوهر شده است را برای شما عزیزان قرار می‌دهیم. لازم به ذکر است با لایحه‌های تخصصی موسسه نوران وکیل ، دانش نظری و تخصص عملی همکاران موسسه را با خود در پرونده خواهید داشت و این لوایح در مقام دفاع از حقوقتان به جای شما در دادگاه سخن می‌گوید.
نمونه لایحه دفاعی در پرونده مطالبه نفقه زوجه از جانب شوهر
ریاست محترم شعبه ۸ دادگاه خانواده شهرستان …………………. (۱۰ خانواده سابق)
با سلام و عرض ادب
موضوع: لایحه دفاعیه اینجانب …………. خوانده پرونده کلاسه………. با موضوع مطالبه نفقه گذشته از جانب خواهان خانم ………….. مطروح در آن شعبه در وقت مقرر (ساعت….…مورخ ……/…./…) تقدیم حضور می‌گردد.
احتراماً به استحضار می‌رساند دعوای خواهان محترم با توجه به دادنامه‌های صادره و موارد ذیل و همچنین با عنایت به نظریه کارشناسی واصله شماره…. و نیز دادخواست تقدیمی خواهان محترم به شورای حل اختلاف قانونی نیست که دفاعیات اینجانب در مورد خواسته خوانده محترم به شرح ذیل جهت تمهید صدور رأی شایسته اعلام می‌گردد:
۱-خواهان با طرح دعوای متعدد نفقه ازجمله دادنامه شماره… صادره از شعبه ۳۰ شورای حل اختلاف که با قرار رد دعوا مختومه شده و نیز گزارش اصلاحی شماره………… صادره از شعبه ۴۱ شورای حل اختلاف اهواز وبا پرداخت نفقه معوقه ازتاریخ ۱۴۰۰/۶/۱ الی ۱۴۰۱/۱/۳۱ و با اجرای رأی صادره حُسن نیت و تعهد خود را به ایشان واحترام به قانون ثابت نمودم واین دلالت بر واهی بودن دعوای خواهان به استناد تبصره ماده ۱۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی و نیز اعتبار امر مختومه از این حیث متوجه دعوای خواهان می‌باشد. (دو دادنامه مرقوم ونیز فیش‌های واریزی ضم لایحه گردیده است)
۲- با توجه به خواسته خواهان در این پرونده مطروحه که مطالبه نفقه از تاریخ عقد یعنی ۸۶/۹/۲۹ تا تاریخ بعد نشوز ایشان یعنی ۱۴۰۱/۲/۲۰ می‌باشد، ناظر به نفقه گذشته و معوقه است. با این توضیح که اینجانب با طرح دعوای الزام به تمکین خواهان (زوجه) در تاریخ /۹۹/۹ و صدور دادنامه شماره………….. صادره از شعبه ۵ دادگاه خانواده شهرستان اهواز در مورخ ۱۴۰۱/۱/۲۸ وقطعیت حکم که رونوشت دادنامه تقدیم می‌گردد، با اجرای حکم و عدم پاسخ مثبت ایشان، خواهان (زوجه) ناشزه محسوب و مستحق دریافت نفقه اعلام شده است و همچنین با توجه به اینکه حکم صادر شده از نوع اعلامی است و دادگاه حکمی را انشا ننموده است بلکه وضعیت نشوز خواهان را از زمان طرح دعوا اعلام نموده است حال این امر دلالت بر این دارد که خواهان محترم در مدت قبل از نشوز در تعایش و زندگی مشترک در منزل اینجانب بوده و از نفقه که مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی عبارت است از خوراک پوشاک مسکن و هزینه‌های درمانی است برخوردار بوده و مطالبه نفقه گذشته ایشان وجاهت قانونی نداشته و ادعای خواهان در این مورد مستلزم اثبات و ارائه دلیل بر عدم انفاق اینجانب است. که در این حالت می‌بایست دلیلی غیر از سند ازدواج، بر استحقاق خود ارائه نماید که در ما نحن فیه هیچ دلیلی از سوی خواهان ارائه نشده است.
۳- مطابق نظریه کارشناس محترم در خط هفتم که خواهان اقرار نموده است که از تاریخ ۹۹/۱۲ اقدام به ترک زندگی مشترک نموده است و نیز در همان نظریه اشاره به دادنامه قطعیت یافته الزام به تمکین شده است که استنادا به ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی که اشعار می‌دارد “هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود”. که یکی از آثار حکم الزام به تمکین طبق قانون این است که زوجه مستحق نفقه نیست و شوهر ملزم به انفاق بر او نخواهد بود. بر همین اساس طبق ماده فوق الذکر و همچنین دادنامه الزام به تمکین که ضم پرونده می‌باشد، قانونا خواهان ناشزه محسوب شده و نشوز ایشان مانع استحقاق نفقه زوجه در هر فرض و حالتی می‌باشد.
نهایتاً با تشکر از دادگاه محترم با توجه به موارد فوق الذکر تقاضای صدور حکم شایسته له اینجانب مورد استدعاست.
مقاله مرتبط: لایحه دفاعیه در دعوای اجرت المثل
نمونه رای بدوی دادگاه خانواده صادره به نفع خوانده( شوهر)
رای دادگاه
پرونده کلاسه….. شعبه ۸ دادگاه خانواده شهرستان اهواز (۱۰ خانواده سابق) تصمیم نهایی شماره……….
در خصوص دادخواست خانم….. فرزند …………با وکالت خانم …….. به طرفیت آقای ………… فرزند به خواسته مطالبه نفقه از تاریخ ۱۳۸۶/۹/۲۰ لغایت ۱۴۰۱/۲/۲۰ با جلب نظر کارشناس، نظر به اینکه:
اولاً: نفقه از تاریخ عقد مطالبه شده در حالی که طبق اظهارات وکیل خواهان در جلسه رسیدگی مورخ ۱۴۰۲/۲/۲ زوجین درسال ۸۶ زندگی مشترک را شروع کرده و تا خرداد ۱۳۹۹ زوجین در یک منزل زندگی می‌کردند و زمانی که زوجین در یک منزل زندگی می‌کنند ظهور در پرداخت نفقه دارد و وکیل زوجه هم در جلسه رسیدگی مذکور بیان نموده که «خانم…….. در منزلی که خوانده اقای….. تهیه نموده بود زندگی می‌کرده و غذای آنان مشترک بوده و خوراک آن توسط زوج تهیه می‌شده است» بنابراین طبق اظهارات وکیل خواهان نفقه زوجه در مدت مذکور پرداخت شده است.
ثانیاً: زوجه نفقه خود را در شورای حل اختلاف مطالبه و گزارش اصلاحی به شماره دادنامه ……مورخ ۱۴۰۱/۲/۲۸ در پرونده کلاسه …. از شعبه ۴۱ شورای حل اختلاف صادر شده است که در آن طرفین توافق نمودند که زوج بابت نفقه معوقه زوجه از تاریخ ۱۴۰۰/۶/۱ الی ۱۴۰۱/۱/۳۱ مبلغ ۴۰ میلیون ریال در تاریخ ۱۴۰۱/۳/۱۰ به حساب زوجه واریز نماید و از مورخه ۱۴۰۱/۲/۱ به صورت ماهیانه مبلغ ۷/۰۰۰/۰۰۰ ریال به زوجه پرداخت نماید و در زمان توافق و صدور گزارش اصلاحی زوجه در مورد نفقه معوقه از سال ۸۶ لغایت ۱۴۰۰/۵/۳۱ ادعایی مطرح نکرده که این امر هم حکایت از پرداخت نفقه زوجه در مدت مذکور دارد.
ثالثاً: وکیل خواهان در صفحه ۳۸ پرونده با ارسال لایحه‌ای به تاریخ ۱۴۰۱/۱۱/۱۲ اذعان نموده که از ماه‌های آخر سال ۹۹ تا کنون مبالغی به عنوان نفقه به حساب موکل واریز می‌شود و مدعی بوده که نفقه سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۹ پرداخت نشده است.
رابعًا: زوجه به موجب دادنامه شماره ……مورخ ۱۴۰۰/۱/۲۸ در پرونده کلاسه …. صادره از شعبه پنجم دادگاه خانواده اهواز به الزام به تمکین محکوم شده و زوجه زمانی مستحق نفقه می‌باشد که تمکین خاص و عام کرده باشد و پس از صدور حکم الزام به تمکین و قطعیت آن، نشوز زوجه ثابت و مستحق نفقه نمی‌باشد لهذا دادگاه با توجه به مراتب فوق و دفاعیات خوانده (در لایحه ارسالی) و با عدم پذیرش نظریه قاضی مشاورمبنی بر لزوم اخذ نظریه تکمیلی کارشناسی نفقه زیرا اخذ نظریه تکمیلی تاثیری به مواد ۱۱۰۸ و ۱۱۵۷ قانون مدنی ندارد. لهذا دادگاه دعوی خواهان را وارد ندانسته ومستندًاحکم به بی حقی خواهان صادرواعلام می‌نماید این رأی حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان خوزستان می‌باشد.
قوانین و مقررات مربوط به نفقه زوجه
از قانون مدنی
ماده ۱۱۰۳ – زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند.
ماده ۱۱۰۴ – زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند.
ماده ۱۱۰۵ – در روابط زوجین ریاست خانواده از خصایص شوهر است.
ماده ۱۱۰۶ – در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است.
ماده ۱۱۰۸ – هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۱۱۰ – در ایام عده وفات، مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (در صورت عدم پرداخت) تأمین می‌گردد.
ماده ۱۱۱۱ – زن می‌تواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.
ماده ۱۱۱۴ – زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
ماده ۱۲۰۶ – زوجه در هر حال می‌تواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوا نماید و طلب او از بابت نفقه مزبور طلب ممتاز بوده و در صورت افلاس یا ورشکستگی شوهر، زن مقدم بر غرما خواهد بود ولی اقارب فقط نسبت به آتیه می‌توانند مطالبه نفقه نمایند.
از قانون حمایت خانواده
ماده۵۳ – هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.
تبصره – امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.
*منابع*
