اگر شما به عنوان مادر به دنبال نمونه دادخواست مطالبه نفقه فرزند خود از پدر هستید ما برای شما یک دادخواست قانونی و حرفه ای به همراه توضیح نکات کلیدی و کاربردی به صورت کوتاه را برای شما سروران آماده نمودیم. دراین پست موضوعات ذیل خوانده می شود:
- مسئول پرداخت نفقه فرزندان
- اشخاصی که می توانند نفقه فرزندان را از دادگاه خانواده مطالبه کنند
- نمونه دادخواست مطالبه نفقه فرزندان از جانب مادر
- قوانین و مقررات مرتبط با درخواست نفقه فرزندان از جانب مادر
مسئول پرداخت نفقه فرزندان
مطابق ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی در مرحله اول نفقه اولاد بر عهده پدر است.
در مرحله دوم پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است
در مرحله سوم در صورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه بر عهده مادر خواهد بود. و در آخرین مرحله هرگاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه مساوی تادیه کنند.
نفقه اقارب مطابق ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق . به هر حال افراد واجب النفقه، می توانند به استناد ماده ۴۷ قانون حمایت خانواده با تقدیم دادخواست در دادگاه خانواده، به طرفیت شخص ملزم به انفاق، نفقه خود را مطالبه کنند و در صورت محکومیت به پرداخت نفقه ، می توان اموال او را توقیف و یا او را بر طبق شرایط قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، جلب کرد.
لازم به ذکر است نفقه گذشته فرزندان قابل مطالبه نیست و فقط نفقه حال و آینده آنها قابل مطالبه می باشد.
اشخاصی که می توانند نفقه فرزندان را از دادگاه خانواده مطالبه کنند
اگر فرزند هنوز به سن رشد وقانونی (طبق رویه ۱۸سالگی نشانه رشد است)جهت اقامه دعوی نرسیده باشد یا محجور باشد(مجنون یا سفیه باشد)می بایست دادخواست توسط نماینده قانونی او(ولی یا وصی یا قیم ) تقدیم شود.
نکته حائز اهمیت این است که اگر طفل یا محجور بر حسب ضرورت در نزد مادر یا سایر بستگانی که طبق قانون نماینده قانونی محسوب نمی شوند ، نگهداری شود؛ در این حالت مادر یا فردی که مسئول نگهداری است ، جهت مطالبه نفقه طفل یا محجور با ایراد حقوقی عدم احراز سمت در اقامه دعوای مطالبه نفقه مواجه می شدند؛ به همین دلیل قانونگذار در حکمی خاص که متضمن نوعی نمایندگی قانونی در جهت حمایت از اطفال و دیگر محجوران می باشد را درماده ۶ قانون حمایت خانواده جدید مقرر نموده است که “به مادر یا هر شخصی که حضانت طفل یا نگهداری شخص محجور را به اقتضاء ضرورت برعهده دارد، حق اقامه دعوی برای مطالبه نفقه طفل یا محجور را نیز داده است . در این صورت، دادگاه باید در ابتداء ادعای ضرورت را بررسی کند.
نمونه مرتبط: نمونه شکواییه ترک انفاق فرزندان
نمونه دادخواست مطالبه نفقه فرزندان از جانب مادر
حال در پایان نمونه دادخواست مطالبه نفقه فرزندان از جانب مادر با تجویز ماده ۶ قانون حمایت خانواده – تهیه شده توسط موسسه حقوقی نوران وکیل – جهت استفاده از این دادخواست در نمونه های مشابه را برای شما عزیزان قرار دادیم.
خواهان : ……….
اقامتگاه : ……….
شماره ملی : ……..
نماینده قانونی با تجویز ماده ۶ قانون حمایت خانواده: ( مشخصات مادر طفل)
خوانده : ……….
اقامتگاه : …………
شماره ملی : ……….
خواسته:
۱- مطالبه نفقه فرزند اناث مقوم به ۲۱ میلیون ریال
۲- بدوا درخواست تامین خواسته
دلایل و مستندات :
۱- رونوشت شناسنامه و کارت ملی خواهان و نماینده قانونی او
۲ – رونوشت سند رسمی ازدواج شماره………………
۳- شهادت شهود
۴- نظریه کارشناسی
شرح دادخواست
ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان اهواز
با سلام و عرض ادب
احتراما به استحضار می رساند اینجانب……مادر ……. خواهان( اصیل) بنام …….۱۲ ساله با عنایت به رونوشت سند رسمی ازدواج شماره….صادره از دفترخانه شماره…..شهرستان……همسر دائم خوانده اقای ……می باشم.با توجه به حدوث اختلافات خانوادگی پیش آمده میان خوانده آقای …….. و عدم تحمل مسئولیت زندگی مشترک، ایشان من و فرزند دختر مشترکمان را بدون تکلیف در خانه پدری اینجانب رها نموده و عملا نگهداری خواهان بر عهده اینجانب قرار گرفته است. حال با توجه به تمکین مالی خوانده محترم که در شرکت …..مشغول به کار می باشد، نفقه فرزند خود را بدون عذر موجهی از تاریخ …….تا یومنا هذا پرداخت نکرده است. لذا اینجانب مادر خواهان با تجویز ماده ۶ قانون حمایت خانواده با تقدیم این دادخواست از محضر دادگاه محترم خانواده به استناد ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی و ماده ۴۷ قانون حمایت خانواده بدوا تقاضای ۱- صدور قرار تامین خواسته استنادا به بند الف ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی و ۲- محکومیت خوانده به پرداخت نفقه فرزند خود با نظر کارشناس با احتساب تمام خسارت های دادرسی مورد استدعاست. لازم به ذکر است در صورت صلاحدید دادگاه محترم شهودی از اعضای خانواده حاضر به ادای شهادت در جلسه رسیدگی می باشند. با تجدید احترام
قوانین و مقررات مرتبط با درخواست نفقه فرزندان از جانب مادر
از قانون مدنی
ماده ۱۱۹۷ – کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسائل معیشت خود را فراهم نماید.
ماده ۱۱۹۸ – کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد: یعنی بتواند نفقه بدهد بدون اینکه از این حیث در وضع معیشت خود دچار مضیقه گردد. برای تشخیص تمکن باید کلیه تعهدات و وضع زندگانی شخصی او در جامعه در نظر گرفته شود.
ماده ۱۱۹۹ – نفقه اولاد بر عهده پدر است پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب در صورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه بر عهده مادر است.
هرگاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه مساوی تادیه کنند.
از قانون حمایت خانواده
ماده۶ – مادر یا هر شخصی که حضانت طفل یا نگهداری شخص محجور را به اقتضاء ضرورت برعهده دارد، حق اقامه دعوی برای مطالبه نفقه طفل یا محجور را نیز دارد. در این صورت، دادگاه باید در ابتداء ادعای ضرورت را بررسی کند.
ماده ۴۷- دادگاه در صورت درخواست زن یا سایر اشخاص واجب النفقه، میزان و ترتیب پرداخت نفقه آنان را تعیین می‌کند.
تبصره – در مورد این ماده و سایر مواردی که به موجب حکم دادگاه باید وجوهی به‌طور مستمر از محکوم علیه وصول شود یک بار تقاضای صدور اجرائیه کافی است و عملیات اجرائی مادام که دستور دیگری از دادگاه صادر نشده باشد ادامه می‌یابد
ماده۵۳ – هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.
تبصره – امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.
نظریه مشورتی
نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۷۰۸ مورخ ۱۳۹۹/۰۶/۱۵ به نقل از مهدی داودآبادی وکیل دادگستری
استعلام:
صلاحیت مادر در طرح دعوای مطالبه نفقه فرزند غیر بالغ موضوع تبصره ماده ۴۷ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ چه ماهیتی دارد ؟ اقدام مادر در حکم سمت قائم‌مقامی است یا وکالت یا قیم اتفاقی؟
۲- اگر چنانچه در دعوای مذکور حکم به نفع طفل صادر شود، اصیل در دعوای مذکور چه کسی است؟ آیا صلح نفقه و رضایت مادر از جانب طفل قابل پذیرش است؟ آیا نقش مادر در وصول نفقه و هزینه آن به عنوان قیم اتفاقی تلقی می‌شود و صلح وی بر اساس ماده ۱۲۴۲ قانون مدنی نیازمند اذن مدعی‌العموم (علی‌رغم حیات ولی طرف نزاع) است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
۱- صرف نظر از اینکه مستند قانونی مطالبه نفقه طفل از سوی مادر، ماده ۶ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ است ونه تبصره ماده ۴۷ این قانون؛ حکم ماده ۶ یاد شده، حکمی خاص و متضمن نوعی نمایندگی قانونی و در جهت حمایت از اطفال و دیگر محجوران است؛ لذا مشمول هیچ یک از عناوین و نهادهای وکالت، قیمومت و یا قائم‌مقامی نیست.
۲- اولاً، با توجه به توضیحات فوق اصیل در دعوای مطالبه نفقه، فرزند است و مادر به نمایندگی قانونی از وی مبادرت به طرح دعوا می‌کند. ثانیاً، لزوم پرداخت نفقه به اشخاص واجب‌النفقه قاعده‌ای آمره است و توافق زوجین نمی‌تواند موجب نفی یا بی‌اثر شدن این قاعده شود؛ بنابراین، چنین توافقی تکلیف پدر در پرداخت نفقه فرزند را ساقط نمی‌کند اما؛ چنانچه مقصود از رضایت مادر نسبت به نفقه فرزند و صلح آن، این باشد که مادر با تأمین نیازهای معیشتی فرزند موجبات تمکن وی و در نتیجه رفع تکلیف پدر از پرداخت نفقه را فراهم آورد، منعی برای پذیرش این رضایت و توافق مبنای آن نیست؛ هرچند تفسیر قرارداد و بررسی رضایت مادر و حدود آن و رعایت غبطه و مصلحت طفل مندرج در ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، بر عهده مرجع قضایی رسیدگی‌کننده است. ثالثاً، تعیین قیم موقت (اتفاقی) توسط دادستان موضوع ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ در حدود این ماده قانونی و منحصر به امور کیفری است و قابل تسری به دعاوی حقوقی نیست؛ ضمن آن‌که در فرض سوال، مادر قیم نیز محسوب نمی‌شود تا صلح نفقه فرزند از جانب وی مشمول حکم مقرر در ماده ۱۲۴۲ قانون مدنی و مستلزم تصویب مدعی‌العموم باشد.
شماره نظریه : ۷/۱۴۰۲/۶۶۴
تاریخ نظریه : ۱۴۰۲/۱۱/۰۱
استعلام :
چنانچه در راستای ماده ۶ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ دادخواست مطالبه نفقه فرزند توسط مادر به طرفیت پدر تقدیم شود، آیا باید نام خود طفل در ستون خواهان درج و نام مادر به عنوان نماینده قانونی درج و در صورت عدم رعایت، قرار عدم استماع دعوا صادر شود یا با توجه به عدم لزوم رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی در دعاوی مشمول قانون یادشده (ماده ۸ همان قانون)، عدم رعایت این امر فاقد ضمانت اجرا بوده و دادگاه مکلف به رسیدگی ماهوی است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
هر چند در فرض سؤال باید از مفاد و مندرجات دادخواست مشخص باشد که مادر نفقه فرزند خود را مطالبه کرده است؛ اما الزامی به درج این نمایندگی در ستون مربوط به خواهان نیست و عدم درج نام فرزند در ستون مربوط به خواهان، نقص در دادخواست تلقی نمی‌شود.
منابع
