مطابق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی در ازدواج دائم مسئولیت پرداخت نفقه به زوجه بر عهده شوهر قرار گرفته است.( در صورتی که به دنبال مطلبی در مورد ترک نفقه فرزند هستید خواندن این مقاله را توصیه می‌کنیم.) بر همین اساس در ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده عمل ترک انفاق جرم انگاری شده و برای آن مجازات حبس درجه شش(بیش از شش ماه تا دو سال ) پیش بینی شده است. در این پست برای بازدیدکنندگان محترم دو نمونه شکواییه جرم ترک انفاق -تنظیم شده توسط کارشناسان حقوقی موسسه نوران وکیل – همراه با توضیح مختصری از نکات مهم را آماده نمودیم.
- شرایط تحقق جرم جهت طرح شکواییه ترک انفاق (نفقه) زوجه
- نمونه اول: شکواییه ترک انفاق در مورد استفاده زوجه از حق حبس
- نمونه دوم: شکواییه ترک انفاق توسط شوهر
- اصطلاحات حقوقی به کار رفته
- قوانین مرتبط با بحث ترک انقاق
در صورت عدم آشنایی با جرم و جرائم کیفری این مقاله را مطالعه فرمایید.
شرایط تحقق جرم جهت طرح شکواییه ترک انفاق (نفقه)
با توجه به ماده ۵۳ قانون مذکور برای تحقق جرم ترک انفاق بر زوجه دو شرط اساسی باید توسط مراجع کیفری محرز شود:
- استطاعت مالی زوج باید محرز شود. یعنی شوهر با داشتن مال از عمد و قصد نفقه زوجه را پرداخت نمی کند.
- زوجه نباید ناشزه باشد. یعنی مرد نتواند تخلف او از وظایف زناشویی را ثابت کند.
ذکر این نکته لازم است که زن برای استحقاق نفقه نیازی به اثبات چیزی ندارد و به صرف اثبات رابطه زوجیت در عقد دائم با قباله رسمی نکاح مستحق نفقه می باشد.
سوالی که می توان مطرح کرد: اگر زوجه قبل از اولین نزدیکی از حق حبس* خود طبق ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی استفاده کند و از تمکین خاص و عام( اغاز زندگی مشترک) امتناع نماید آیا زوجه می تواند علیه شوهر شکایت کیفری ترک انفاق مطرح کند؟
در پاسخ می توان گفت: قبل از تصویب قانون جدید حمایت خانواده در سال ۹۲ ،اگر زوجه از حق حبس خود در مهریه استفاده می کرد، دیگر نمی توانست علیه شوهر دعوای کیفری ترک انفاق در دادسرا ، اقامه کند. اما در تبصره ماده ۵۳ قانون جدید حمایت خانواده ، به زنی که قبل از اولین نزدیکی ،از تمکین امتناع کند و بعبارتی حاضر به شروع زندگی مشترک نباشد. این حق را داده است که علاوه بر طرح دعوای حقوقی ،علیه شوهر دعوای کیفری ترک انفاق در دادسرا نیز اقامه کند. طبق متن این تبصره “امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است. مشمول مقررات ماده ۵۳ است.”بعبارتی دیگر یکی از مصادیق بسیار شایع این تبصره همان عدم تمکین قانونی است که زوجه می تواند طبق ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی از حق حبس خود در دریافت مهریه استفاده کند.
نکته آخر در مورد جرم این ماده (جرم ترک انفاق افراد واجب النفقه) جنبه خصوصی محض آن است.
بعبارت دیگر مطابق شق پایانی ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده ، تعقیب کیفری این جرم منوط به شکایت شاکی خصوصی ( زوجه یا سایر افراد واجب النفقه ) است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می شود.
مقاله مرتبط: مقررات کیفری در حقوق خانواده
نمونه اول: شکواییه جرم ترک (نفقه) انفاق در مورد استفاده زوجه از حق حبس (در صورت عدم حدوث اولین نزدیکی و قبل رفتن به خانه شوهر)
شاکی: ……( مشخصات زوجه)
اقامتگاه: ……….
کدملی: ……
شماره تماس: ۰…..
مشتکی عنه: …….(مشخصات زوج)
اقامتگاه: …….
کدملی: ……………….
شماره تماس: ………
عنوان اتهام : ترک انفاق
تاریخ وقوع جرم:…../…../…..
دلایل اثبات جرم:
۱- رونوشت سند رسمی ازدواج
۲- رونوشت کارت ملی
شرح شکایت
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان ..( محل اقامت زوجه)
با سلام و احترام
به استحضار می رساند اینجانب( شاکی) در مورخ …./…./…. طبق سند ازدواج رسمی شماره …….صادره از دفتر خانه رسمی ازدواج شماره…….به عقد دائم آقای……..
( مشتکی عنه) در آمدم.
- حال بعد از گذشت …… ماه از عقد ازدواج هنوز مشتکی عنه مسکن مستقلی جهت عروسی و شروع زندگی مشترک مهیا ننموده است
- و از پرداخت نفقه شرعی و قانونی اینجانب خوداری می کند. ضمناََ استناداََ به ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی اینجانب از حق حبس خود در مطالبه مهر استفاده نمودم.
نهایتا با تقدیم این برگ شکواییه به استناد ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده و تبصره آن از مقام قضایی محترم تقاضای تعقیب و مجازات مشتکی عنه مورد استدعاست.
نمونه دوم: شکواییه جرم ترک (نفقه) انفاق توسط شوهر(در صورت وقوع نزدیکی به اراده زن و رفتن به خانه شوهر)
شاکی: ……
اقامتگاه: ……….
کدملی: ……
شماره تماس: ۰…..
مشتکی عنه: …….
اقامتگاه: …….
کدملی: ……………….
شماره تماس: ………
عنوان اتهام : ترک انفاق
تاریخ وقوع جرم:…../…../…..
دلایل اثبات جرم:
۱- رونوشت سند رسمی ازدواج
۲- شهادت شهود
۳- رونوشت کارت ملی
شرح شکایت
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان …..
با سلام و احترام
به استحضار می رساند اینجانب( شاکی) در مورخ …./…./…. طبق سند ازدواج رسمی شماره …….صادره از دفتر خانه رسمی ازدواج شماره…….به عقد دائم آقای…..
( مشتکی عنه) در آمدم. اندکی بعد از شروع زندگی مشترک مشتکی عنه از تهیه ملزومات معیشتی امتناع می ورزد و در تاریخ …./…../….. مرا به اجبار از خانه مشترک بیرون رانده و از آن تاریخ از بازگشت من به خانه ممانعت می کند. در حال حاضر اینجانب در خانه پدری خود اقامت داشته و مشتکی عنه از تاریخ فوق الذکر از پرداخت نفقه شرعی و قانونی امتناع می ورزد.ضمنا پدر و برادرم جهت ادای شهادت در مرجع قضایی اعلام آمادگی نموده اند.
نهایتا با تقدیم این برگ شکواییه و به استناد ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده از مقام قضایی محترم تقاضای تعقیب و مجازات مشتکی عنه مورد استدعاست.
اصطلاحات حقوقی به کار رفته
*حق حبس: در عقود معوض( مثل بیع) هریک از طرفین بعد از ختم عقد حق دارد مالی را که به طرف منتقل کرده ، به او تسلیم نکند تا طرف دیگر هم متقابلا حاضر به تسلیم شود.( ماده ۳۷۷ قانون مدنی) در واقع حق حبس نوعی فشار به طرف دیگر معامله است تا به تعهد خود عمل کند. حق حبس در مهریه، یک نوع فشار به شوهر است که زن می تواند تا زمانی که مهریه به او کامل پرداخت نشود از تمکین خاص و عام امتناع کند.تقسیط مهریه تاثیری بر حق حبس زوجه ندارد.( ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی)
قوانین مرتبط با بحث ترک انقاق زوجه
از قانون حمایت خانواده
ماده۵۳ – هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.
تبصره – امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.
از قانون مدنی
ماده ۱۰۸۵ – زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظائفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد واین امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۰۸۶ – اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفا وظائفی که درمقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی تواند از حکم ماده قبل استفاده کند معذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.
ماده ۱۱۰۶ – در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است.
*منابع*
