اگر به دنبال نمونه دادخواست مطالبه اجرت المثل و خسارت وارده به منزل خود هستید ما در این پست برای شما عزیزان این نمونه دادخواست به همراه ذکر نکات کلیدی و کاربردی را تدارک دیدیم. در این پست موضوعات ذیل بررسی می شود:
- در چه مواردی اجرت المثل صدق می کند؟
- مفهوم و شیوه محاسبه اجرت المثل اموال غیر منقول( املاک)
- در کدام دادگاه دعوای اجرت المثل اموال غیرمنقول مطرح می شود؟
- نمونه دادخواست مطالبه اجرت المثل منزل مسکونی
- اصطلاحات حقوقی بکار رفته
- قوانین مرتبط با اجرت المثل اموال غیر منقول
در چه مواردی اجرت المثل صدق می کند؟
اجرت المثل املاک (اموال غیرمنقول) در دو فرض قابل تصور است:
فرض اول: در مواردی که شخصی ملک یا زمین کشاورزی دیگری را بدون اجازه غصب کرده وعملا مانع انتفاع مالک از ملک خود شود.برای مثال شخص( الف )بدون اذن اقدام به کشت زمین کشاورزی شخص (ب ) می کند. دراین حالت شخص (ب) مستحق دریافت اجرت المثل زمین خود است. لازم به ذکر است دراین فرض مالک می تواند در دادسرا شکایت کیفری تصرف عدوانی را مطرح کند تا طبق رای کیفری قطعی، به استناد ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی کیفری با طرح دعوای حقوقی اجرت المثل ایام تصرف و خسارت وارده به ملک یا زمین زراعی به طرفیت متصرف غاصب به آسانی به حق خود برسد.
فرض دوم: بعد از پایان مدت اجاره یا اذن در تصرف( مانند حق سکنی و رقبی) با درخواست مالک مبنی بر تخلیه ، مستاجر یا متصرف همچنان در ملک باقی بماند و از تخلیه آن امتناع کند.برای مثال خسرو منزل خود را به بهنام به مدت یکسال اجاره داده است. بعد از پایان مدت اجاره ، اگر خسرو درخواست تخلیه کند و بهنام همچنان درمنزل خسرو باقی بماند، در این حالت خسرو از تاریخ پایان مدت عقد اجاره مستحق دریافت اجرت المثل ایام تصرف است.
پس همانطور که ملاحظه می شود بحث اجرت المثل جای صدق می‌کند که یا هیچ قراردادی در بین نباشد یا در صورت وجود قرارداد اعتبار آن منقضی و پایان یافته باشد.
مقاله مرتبط: لایحه دفاعیه در دعوای اجرت المثل
مفهوم و شیوه محاسبه اجرت المثل اموال غیر منقول( املاک)
اجرت المثل در مقابل اجرت المسمی قرار می گیرد. به عبارت دیگر در مواردی که قراردادی در بین نباشد مقدار اجرت با امثال و اقران ملک های مشابه مقایسه و میزان اجرت مثل آنها محاسبه می شود و به همین خاطر به این نوع اجرت ، اجرت المثل گفته می شود . طبق رویه موجود نحوی محاسبه میزان اجرت المثل ایام تصرف املاک توسط کارشناس رسمی دادگستری بر مبنای قیمت منطقه ای ، مدت ایام تصرف و… تعیین می شود.
در کدام دادگاه دعوای اجرت المثل اموال غیرمنقول مطرح می شود؟
در امور مدنی اصل بر صلاحیت دادگاه محل اقامت خوانده است.به عبارت دیگر در دعاوی حقوقی( مثلا مطالبه اجاره بها) باید دادخواست را در دادگاهی مطرح کنیم که طرف مقابل( خوانده) در آن حوزه اقامت داشته باشد. اما در مواردی از جمله همین مطالبه اجرت المثل اموال غیرمنقول این اصل رعایت نمی شود. مستنبط از ماده ۱۸ قانون مدنی و ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول از جمله مطالبه اجرت المثل و خسارت وارده به املاک باید در دادگاه محل وقوع ملک مطرح شود.
بر همین اساس برای مطالبه اجرت المثل اموال غیرمنقول( ملک و زمین) دادگاه صالح جهت رسیدگی به اینگونه دعوای ،دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول است.برای مثال اگرشخص(الف)که ساکن شیرازباشد بدون کسب اجازه از مالک اقدام به کشت زمین کشاورزی واقع در شهرستان ساری کند؛ مالک زمین جهت رفع تصرف و خلع ید و نیز مطالبه اجرت المثل باید در دادگاه محل وقوع زمین یعنی شهرستان ساری دعوای خود را مطرح کند.
نمونه دادخواست مطالبه اجرت المثل منزل مسکونی
در پایان برای بازدیدکنندگان گرامی یک نمونه دادخواست مطالبه اجرت المثل و خسارت منزل مسکونی – تهیه شده توسط موسسه حقوقی نوران وکیل- را جهت آشنایی واستفاده در پرونده های مشابه تهیه نمودیم.لازم به ذکراست در اینگونه دعوای دادخواست های متفاوتی وجود دارد و اگراین نمونه با مورد و مشکل شما مطابقت نداشته باشد کافیست با ما تماس بگیرید یا به ما ایمیل بزنید تا نمونه دلخواه شما را تنظیم و ارسال کنیم.
خواهان : ……….(مشخصات مالک )
اقامتگاه : ……….
شماره ملی : ……..
خوانده : ……….(مشخصات متصرف )
اقامتگاه : …………
شماره ملی : ……….
خواسته:
۱- مطالبه اجرت المثل ملک مسکونی به نشانی ………………مقوم به ۲۱ میلیون تومان ۲- مطالبه خسارت وارده به ملک مسکونی مقوم به ۲۱ میلیون تومان و سایر خسارت های دادرسی
دلایل و مستندات :
۱- رونوشت شناسنامه و کارت ملی
۲ – دادنامه قطعی شماره….مبنی بر تصرف عدوانی
۳- شهادت شهود
۴ – رونوشت سند رسمی مالکیت
۵- اظهارنامه شماره….
۶- نظریه کارشناسی
شرح دادخواست
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان……….( محل وقوع ملک)
با سلام و عرض ادب
احتراما به استحضار می رساند اینجانب…..(خواهان)با عنایت به سند رسمی شماره….(رونوشت سند ضم دادخواست تقدیم حضور است)مالک قانونی ملک مسکونی با پلاک ثبتی…..به نشانی شهرستان………..می باشم.حال خوانده محترم اقای…..با توجه به دادنامه قطعی شماره ….صادره از دادگاه کیفری دو شهرستان….. مبنی بر تصرف عدوانی(رونوشت دادنامه تقدیم حضور میگردد) محکوم گردیده و غاصبانه بودن ید ایشان طبق دادنامه کیفری از تاریخ…….. محرز و مسلم می باشد. لازم به ذکر است اینجانب در مورخ ……..اظهارنه ای مبنی بر مطالبه اجرت المثل را برای خوانده محترم ارسال نمودم. ولی متاسفانه خوانده محترم تا یومنا هذا هنوز در ملک مورد نظر سکونت داشته و حاضر به رفع تصرف از آن نیست. نهایتا اینجانب با تقدیم این برگ دادخواست از دادگاه محترم استنادا به ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی کیفری تقاضای:
۱- مطالبه اجرت المثل ایام تصرف خوانده از تاریخ مندرج در دادنامه کیفری تا تاریخ رفع تصرف طبق نظریه کارشناسی و
۲ – مطالبه خسارت وارده به ملک طبق نظریه کارشناسی و سایر خسارت های دادرسی از جمله هزینه دادرسی و هزینه کارشناسی مورد استدعاست.
نمونه دادخواست مرتبط: نمونه دادخواست تخلیه اماکن تجاری
اصطلاحات حقوقی بکار رفته
اجرت المثل: اگر کسی از مال دیگری منتفع شود و عین مال باقی باشد و برای مدتی که منتفع شده بین طرفین مال الاجاره ای معین نشده باشد آنچه که بابت اجرت منافع استیفاء شده باشد باید به صاحب مال مزبور بدهد اجرت المثل نامیده می شود؛خواه استیفاء مزبور با اذن مالک باشد خواه بدون اذن او. درصورت اخیر اجرت المثل جنبه خسارت را هم دارد.
اجرت المسمی: اجرت ذکر شده در عقد اجاره ( یا هرعقد دیگر) را اجرت المسمی گویند.
قوانین مرتبط با اجرت المثل اموال غیر منقول
از قانون مدنی
ماده ۱۲ – مال غیرمنقول آن است که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود، اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا به واسطه عمل انسان، به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود.
ماده ۱۸ – حق انتفاع از اشیاء غیرمنقوله، مثل حق عمری و سکنی و همچنین حق ارتفاق نسبت به ملک غیر، از قبیل حق العبور و حق المجری و دعاوی راجعه به اموال غیرمنقوله، از قبیل تقاضای خلع ید و امثال آن، تابع اموال غیرمنقول است.
از قانون آیین دادرسی مدنی
ماده ۱۱ – دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که خوانده، در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد، درصورتی که درایران محل سکونت موقت داشته باشد، در دادگاه همان محل باید اقامه گردد و هرگاه درایران اقامتگاه و یا محل سکونت موقت نداشته ولی مال غیرمنقول داشته باشد، دعوا در دادگاهی اقامه می شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است و هرگاه مال غیرمنقول هم نداشته باشد، خواهان در دادگاه محل اقامتگاه خود اقامه دعوا خواهدکرد.
تبصره – حوزه قضایی عبارت است از قلمرو یک بخش یا شهرستان که دادگاه در آن واقع است. تقسیم بندی حوزه قضایی به واحدهایی از قبیل مجتمع یا ناحیه، تغییری در صلاحیت عام دادگاه مستقر در آن نمی دهد.
ماده ۱۲ – دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول اعم از دعاوی مالکیت، مزاحمت، ممانعت ازحق، تصرف عدوانی و سایر حقوق راجع به آن در دادگاهی اقامه می شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است، اگرچه خوانده در آن حوزه مقیم نباشد.
از قانون آیین دادرسی کیفری
ماده ۱۸ – هرگاه رأی قطعی کیفری مؤثر در ماهیت امر حقوقی باشد، برای دادگاهی که به امر حقوقی یا ضرر و زیان رسیدگی می‌کند، لازم‌الاتباع است.
رأی و‌حدت رویه هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور
رأی شماره ۳۱ -مورخ ۵/۹/۱۳۶۳
نظر به اینکه صلاحیت دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول موضوع ماده (۲۳) قانون آیین‌دادرسی مدنی(در دعاوی راجعه به غیرمنقول اعم از دعوی مالکیت و سایر حقوق راجعه به آن) حتی در صورت مقیم نبودن مدعی و مدعی‌علیه در حوزه محل وقوع مال غیرمنقول استثنایی براصل صلاحیت دادگاه محل اقامت خوانده موضوع ماده (۲۱) قانون فوق‌الاشعار می‌باشد و با عنایت به اینکه با تعاریفی که از اموال غیرمنقول و اموال منقوله در مواد (۱۲ الی ۲۲) قانون مدنی به‌عمل آمده از ماده (۲۰) آن چنین استنباط می‌شود که قانونگذار بین دعوی مطالبه و‌جوه مربوط به غیرمنقول ناشی از عقود قراردادها و دعوی مطالبه و‌جوه مربوط به غیرمنقول و نیز اجرت‌المثل آن درغیر مورد عقود و قراردادها قائل به تفصیل شده و دعاوی قسم اول را منطوقاً از حیث صلاحیت محاکم در حکم منقول و دعاوی قسم دوم را مفهوماً از دعاوی راجعه به غیر منقول دانسته است که نتیجتاً دعاوی اخیرالذکر تحت شمول حکم ماده (۲۳) قانون آیین‌دادرسی مدنی قرار می‌گیرد بنا به مراتب در اختلاف نظر حاصله بین شعب ۳ و ۲۱ دیوان‌عالی کشور از یک طرف و ۱۳ و ۲۲ دیوان‌عالی کشور از طرف دیگر احکام صادره از شعب ۱۳ و ۲۲ که در مسیر استنباط مذکور قرار دارد مورد تأیید می‌باشد این رأی برطبق قانون مربوط به و‌حدت‌رو‌یه قضایی مصوب تیرماه ۱۳۲۸ برای شعب دیوان‌عالی کشور و برای دادگاه‌ها در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
منابع
