در این مقاله معنا و میزان اجرت المثل ایام زوجیت بررسی می شود, و در ادامه به بررسی چند ماده در قانون خانواده جدید که بحث مربوط به اجرت المثل ایام زناشویی را تحت شعاع قرار داده است، می پردازیم. و در آخر دو لایحه دفاعیه از جانب زوج در دعوای مطالبه اجرت المثل که توسط موسسه حقوقی نوران وکیل تنظیم شده است را در دسترس شما قرار می دهیم.
تعریف اجرت المثل ایام زوجیت
اجرت المثل چیست؟ واژه اجرت از واژه عربی اّجّرَ مشتق شده که به معنای پاداش یا مُزد می باشد. اجرت المثل در مقابل اجرت المسمی گفته شده است.
نکته: اجرتی که قبل از انجام کار ، قبلا با توافق طرفین تعیین وگفته شده را اجرت المسمی می گوید.
حال در مدت ایام زوجیت به کارهای که زوجه در مدت ایام زناشویی ازجمله پخت و پز، تربیت اولاد ، شیر دهی و…. انجام می دهد اجرت المثل ایام زوجیت گفته می شود. یعنی چون از قبل هیچ توافقی بر سر این کارها بین زوجین نبوده به ان اجرت المثل گفته می شود .
سوال: میزان اجرت المثل ایام زوجیت چگونه و بر چه اساسی محاسبه می شود؟
طبق رویه موجود میزان اجرت المثل توسط کارشناس رسمی دادگستری انجام می شود. کارشناس محترم بر اساس سال های زندگی مشترک و تعداد فرزندان و نیز وضعیت مالی و معیشتی زوج میزان اجرت المثل ایام زناشویی رامحاسبه می کند.
در همین رابطه مطالعه مقاله نمونه دادخواست الزام به تمکین و همچنین نفقه چیست؟ می‌تواند مفید باشد. همچنین برای اطلاع از اینکه شوهر در این پرونده یعنی نفقه؛ چطور می‌تواند از خود دفاع کنید خواندن لایحه دفاعیه در پرونده نفقه از جانب شوهر خالی از لطف نیست.
شرایط مطالبه توسط زوجه
طبق ماده ۳۳۶ قانون مدنی و تبصره بعدی آن زوجه با توجه به چند شرط می تواند اجرت المثل ایام زوجیت را از زوج مطالبه کند:
- باید بادستور زوج باشد
- باید عمل و کار انجام شده عرفا مستحق اجرت باشد یا عمل زوجه عادتا مستحق اجرت باشد.
- زوجه باید قصد تبرع نداشته باشد
باعنایت به رویه موجود در محاکم، قضات محترم با توجه به ظاهرماده فوق و نیز نسخ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق شورای نگهبان توسط قانون حمایت خانواده جدید ۹۲ و ابقای یک تبصره از آن، که در هر حالت و هر فرضی زوجه می تواند اجرت المثل ایام زناشویی را از زوج مطالبه کند اما موضوعی که در قانون مسکوت مانده ان است که:
آیا زوجه می تواند قبل از طرح دعوای طلاق و در ایام زوجیت ، اجرت المثل را مطالبه کند یا باید در ضمن دعوای طلاق یا بعد از طلاق قابل طرح می باشد؟
با توجه به ظاهر ماده ۹۲ قانون حمایت خانواده جدید مصوب۹۲ و نیز ماده۱۶ ایین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده جدید طرح این دعوا باید در ضمن دعوای طلاق مطرح شود.
لایحه خوب چه خصوصیاتی دارد؟ در مقاله نکات مهم در تنظیم لایحه دفاعیه حقوقی و کیفری به این سوال پرداخت شده است.
نمونه لایحه اجرت المثل
الف: نمونه لایحه دفاعیه زوج در دعوای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت
ریاست محترم شعبه… دادگاه خانواده شهرستان …….. باسلام واحترام
موضوع: لایحه دفاعیه اینجانب …….. ( خوانده)در پرونده کلاسه شماره ….. موضوع مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی در وقت مقرر(…..) تقدیم حضور می گردد.
با عنایت به نوع خواسته خواهان خانم …… در دادخواست تقدیمی به دادگاه محترم، که مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی به مدت ۱۰ سال با جلب نظر کارشناس می باشد. حال خواسته خواهان محترم با توجه به دلایل ذیل قابل استماع در دادگاه نمی باشد.
اولا: باعنایت به ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده ( دادگاه ضمن رأی خود با توجه به شروط ضمن عقد …… و همچنین اجرت المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین …… ) و نیز ماده ۱۶ آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده( دادگاه باید ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم الزام زوج به طلاق، در مورد حقوق زوجه، موضوع ماده ۲۹ قانون، تعیین تکلیف نماید.) مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی منوط به طرح دعوای طلاق در دادگاه خانواده می باشد و به عبارتی مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت باید در ضمن رسیدگی به دعوای طلاق یا بعد از صدور گواهی عدم امکان سازش انجام شود که در ما نحن فیه در حال حاضر زوجه در عقد خوانده می باشد و تا یومنا هذا دعوای طلاق در دادگاه خانواده مطرح نشده است.
ثانیا: باتوجه به رای شماره ……با خواسته الزام به تمکین زوجه، صادره از شعبه .. دادگاه خانواده شهرستان ..، که با محکومیت خواهان (زوجه) قطعی شده است ( رونوشت رای ضم لایحه تقدیم حضور است) دلالت بر تخلف زوجه از وظایف زناشوی می باشد. و از لحاظ شرعی و قانونی خواهان محترم مستحق اجرت المثل ایام زناشویی نیست.
ثالثا: باعنایت به ماده ۳۳۶ قانونی مدنی که اشعار می دارد( هرگاه کسی برحسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفا برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتا مهیای آن عمل باشد عامل، مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است…) که ملاک استحقاق اجرت را اثبات دستور دادن ( استیفا کننده ) زوج ونیز شخص (زوجه) عرفا یا عادتا مهیای استحقاق اجرت در نظر داشته ، که در ما نحن فیه خواهان محترم جهت اثبات دستور اینجانب دلیلی ارائه نکرده و نیز طبق عرف زندگی مشترک در جامعه ، زوجه عرفا و نیز عادتا مستحق دریافت اجرت نیست و در این حالت زوجه باید عدم قصد تبرع خود را ثابت کند. در اخر با تجدید احترام از دادگاه محترم تقاضای رد دعوای خواهان باتوجه به دلایل فوق مورد استدعاست.
اجرت المثل همچنین در موارد دیگری نیز کاربرد دارد که این مقاله به یک نمونه اشاره شده استک
ب: نمونه از لایحه تجدید نظر ِزوج در دعوای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت
ریاست محترم دادگاه تجدید نظر استان خوزستان
با سلام و احترام
موضوع:لایحه تجدیدنظرخواهی ازدادنامه شماره……..صادره از شعبه…. دادگاه خانواده شهرستان اهواز در مهلت مقرر تقدیم حضور می گردد.
احتراما ،اینجانب( زوج) ……….تجدیدنظر خواه باتوجه به دلایل ذیل تقاضای نقض دادنامه شماره……. با خواسته《 اجرت المثل ایام زناشویی》 را خواستارم.
به استحضار می رساند :
اولا:با عنایت به رویه موجود در محاکم بدوی، قضات محترم با توجه به ظاهرتبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی و نیز نسخ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق شورای نگهبان توسط قانون حمایت خانواده جدید ۹۲و ابقای یک تبصره از ان، که در هر حالت و هر فرضی زوجه می تواند اجرت المثل ایام زناشویی را از زوج مطالبه کند، اما موضوعی که در قانون مسکوت مانده ان است که ایا زوجه می تواند قبل از طرح دعوای طلاق و در ایام زوجیت ، اجرت المثل را مطالبه کند یا باید در ضمن دعوای طلاق یا بعد از طلاق قابل طرح می باشد؟؟
با توجه به ظاهر ماده ۹۲ قانون حمایت خانواده جدید مصوب۹۲ و نیز ماده۱۶ ایین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده جدید که قانون خاص می باشد،، طرح دعوای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت را منوط به مطرح بودن دعوای طلاق قرار داده است.
حال باعنایت به ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده ( دادگاه* ضمن رأی خود* با توجه به شروط ضمن عقد …… و همچنین اجرت المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین …… )و نیز ماده ۱۶ ایین نامه ی اجرایی قانون حمایت خانواده( دادگاه باید ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم الزام زوج به طلاق، در مورد حقوق زوجه، موضوع ماده ۲۹ قانون، تعیین تکلیف نماید.) مطالبه منوط به طرح دعوای طلاق در دادگاه خانواده می باشد وبعبارتی مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت باید در ضمن رسیدگی به دعوای طلاق یا بعد از صدور گواهی عدم امکان سازش انجام شود که در مانحن فیه در حال حاضر زوجه در عقدخوانده می باشد و تا یومنا هذا دعوای طلاق در دادگاه خانواده مطرح نشده است.
ثانیا: در متن دادنامه صادره این متن ذکر شده (..از سویی مستفاد از واژه دستور در تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی ، امر نمی باشد و برخالف نظر قاضی مشاور دادگاه خانواده که عقیده بر تحقیق درباره قصد یا عدم قصد تبرع خواهان داشته است) نکته اول: استدلال قاضی محترم دادگاه خانواده مبنی بر اینکه که واژه دستور در تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی، امر نمی باشد مخدوش بوده، چون واژه دستور معرب واژه عربی امر است.
نکته دوم:باعنایت به ماده ۳۳۶قانونی مدنی که اشعار می دارد( هرگاه کسی برحسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفا برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتا مهیای آن عمل باشد عامل، مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است.) که ملاک استحقاق اجرت را اثبات دستور دادن ( استیفا کننده ) زوج ونیز شخص(زوجه) عرفا یا عادتا مهیای استحقاق اجرت در نظر داشته ، که در ما نحن فیه خواهان محترم جهت اثبات دستور اینجانب دلیلی ارائه نکرده و نیز طبق عرف زندگی مشترک در جامعه ، زوجه عرفا و نیز عادتا مستحق دریافت اجرت نیست و در این حالت زوجه باید عدم قصد تبرع خود را ثابت کند.
مقاله مرتبط: نمونه دادخواست تعدیل مهریه
منابع:
