نوران وکیل > مقالات > ازدواج و طلاق > خواستگاری و نامزدی زرتشتیان ایران
خواستگاری و نامزدی در آیین زرتشت

خواستگاری و نامزدی زرتشتیان ایران

مطابق اصل سیزدهم قانون اساسی، ایرانیان زرتشتی، در احوال شخصیه بر طبق آیین خود عمل می کنند. یکی از مصادیق احوال شخصیه، مراسم و تشریفات مربوط به ازدواج می باشد. بر همین اساس خواستگاری ، نامزدی ، ازدواج ،فسخ و طلاق زرتشتیان ایران مطابق آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران انجمن زرتشتیان تهران (مصوب ۲۷/ ۲/ ۱۳۸۶) به نقل از روزنامه رسمی( شماره ۱۲۲۸۵) بر طبق دین باستانی زردشتی انجام می شود.

لذا مطابق ترتیب آیین نامه فوق الذکر، در این مقاله تنها به بحث خواستگاری و نامزدی می پردازیم و درمقالات بعدی سایر موضوعات را بررسی خواهیم کرد. حال در این مقاله موضوعات ذیل بررسی می شود:

مقاله مرتبط: نامزدی در آیین مسیحیت 

خواستگاری زرتشتیان

رسم خواستگاری در آیین زرتشتیان یک رسمی قدیمی است که در بیشتر فرهنگ ها و آیین ها وجود داشته و این رسم در مـــــاده ۱ ایین نامه ذکر شده است: “از هر دختر یا زن زرتشتی، که شرط لازم برای زناشویی را داشته باشد، می‌توان خواستگاری کرد.”

مستفاد از دو مـــــاده ۲ و ۵ آیین نامه رضایت طرفین در زمینه خواستگاری و نامزدی شرط کافی برای پیمان( عقد) زناشویی نیست و رضایت والدین دو طرف نیز لازم می باشد.

نکته: وکالت دادن برای اجرای مراسم و تشریفات زناشویی ازجمله خواستگاری، نامزدی و عقد ازدواج ، اصولا مجاز نیست مگر اینکه یکی از دوطرف (موکل) امکان حضور در مراسم را نداشته باشد. به طورمثال مرد یا زن در خارج از کشور باشد. بر همین اساس مـــــاده ۳ آیین نامه اشعار می دارد”وکالت دادن برای اجرای مراسم نامزدی و زناشویی در صورتی لازم است که حضور شخصِ موکل امکان نداشته باشد.”

نامزدی در آیین زرتشتیان

مـــــاده ۶ ایین نامه مراسم نامزدی را اینگونه تعریف می کند:”مراسم نامزدی عبارت است از دو حلقه که پسر و دختر به دست یکدیگر می‌کنند و هدایایی که خانواده آن‌ها به هم می‌دهند”  پس با توجه به تعریف فوق و نیز ماده۷ آیین نامه، رابطه نامزدی در آیین زرتشتیان فقط یک تعهد برای ازدواج در آینده بوده و جایگاه آن مانند رابطه زناشویی نیست که دختر و پسر ازادی کامل در امر زناشویی( رابطه جنسی) داشته باشند.

سن زن و مرد در زمان اجرای نامزدی باهم متفاوت است.مطابق مـــــاده ۴ آیین نامه ، سن دختر باید ۱۴ سال تمام و سن پسر باید ۱۶ سال تمام باشد.

مستفاد از ماده ۵ ایین نامه علاوه بر شرایط سنی فوق ،در نامزدی موارد زیر نیز الزامیست:

  1. اجرای مراسم خواستگاری از دختر یا زن
  2. دریافت رضایت از دختر یا زن
  3. دریافت رضایت از پدر و مادر دختر یا زن

برای آشنایی با مسائل حقوقی ازدواج زرتشتی به مقاله ازدواج زرتشتیان ایران مراجعه فرمایید.

مسائل مربوط به فسخ نامزدی

ماهیت نامزدی زرتشتیان طبق تعریف حقوقدانان، عقدی جایز است . یعنی دو طرف می توانند قبل از عقد ازدواج ،ان را بر هم بزنند. بعد از فسخ نامزدی ممکن دو مسئله مطرح شود. یک: مطالبه هدایا و دو مطالبه خسارت مادی و معنوی.  حال در ادامه این مقاله این دو موضوع را بررسی می کنیم:

یک : مطالبه هدایا

از جمع دو ماده ۸ و ۱۰ ایین نامه دو فرض را می توان تصور کرد:

فرض اول: نامزدی یک طرفه یا دو طرفه فسخ شده است که در این حالت هر یک از نامزدها، می‌توانند هدایایی را که خود یا والدین آنها به طرف دیگر داده، درخواست کنند و چنان‌چه هدایا موجود نباشد، قیمت زمان درخواست آن‌ها دریافت خواهد شد.

فرض دوم: در موردی که قبل از اجرای مراسم زناشویی یکی از نامزدها فوت شود، نامزد دیگر و خانواده‌اش می توانند هدایایی که به عنوان نامزدی داده شده است را مطالبه کنند و در صورتی که هدایا موجود نباشد قیمت زمان خرید هدایا دریافت خواهد شد اما در صورتی که تلف هدایا به علت این‌که در سنت و آیین‌ها استفاده شده باشند، دیگر نمی توانند قیمت آنها را مطالبه کنند.

دو : مطالبه خسارت مادی و معنوی

مطابق مـــــاده ۹ آیین نامه در نامزدی زرتشتیان ایران “در صورت فسخ نامزدی خساراتی که از جهت اعتماد در انجام زناشویی وارد آمده است، با تایید کارشناس، قابل دریافت است”

با عنایت به ماده فوق ذکر دو نکته ضروری است:

یک: با توجه به اطلاق در کلمه (خسارت) در ماده ۹ ،خسارت اعم از مادی و معنوی بوده و نامزدی که از جهت فسخ غیر موجه نامزدی از لحاظ معنوی(روحی و حیثیتی) لطمه جدی دیده باشد، می تواند از مقصر با تایید نظر کارشناس رسمی دادگستری مطالبه خسارت کند.

دو: نامزدی که خواهان مطالبه خسارت باشد باید تقصیر و سوء استفاده از اعتماد طرف مقابل را در فسخ نامزدی اثبات کند.

لازم به ذکر است با توجه به اینکه فسخ نامزدی ممکن است لطمه های روحی شدیدی برای دو طرف نامزدی داشته باشد و تجدید این خاطره تلخ با مطالبه خسارت بعد از گذشت چند سال از آن باعث یاداوری دوباره این خاطرات تلخ می شود. بر همین اساس برای دعاوی نامزدی در ماده ۱۱ آیین نامه مهلت دو سال از تاریخ فسخ نامزدی پیش بینی شده است که بعداز پایان این مدت، دیگر دعوای ناشی از فسخ نامزدی مسموع نخواهد بود.

مـــــاده ۱۱ “مدت گذشت زمان دعاوی ناشی از فسخ نامزدی از تاریخ وقوع فسخ دو سال است.”

مقاله مرتبط:  خسارات ناشی از برهم خوردن نامزدی

اشتراک گذاری در facebook
اشتراک گذاری در twitter
اشتراک گذاری در linkedin
اشتراک گذاری در google
اشتراک گذاری در whatsapp
اشتراک گذاری در telegram
اشتراک گذاری در email