اگر به دنبال لایحه دفاعی حرفه ای و تخصصی در مورد جرم صدور چک بلامحل جهت دفاع از متهم ( صادر کننده چک و صاحب حساب جاری) هستید ما در این پست یک نمونه لایحه دفاعی همراه با توضیح مختصری از نکات مهم این بحث جهت اشنایی کاربردی با موارد سقوط جنبه کیفری چک بلامحل را برای شما عزیزان تدارک دیدیم. ( در صورت علاقمندی می‌توانید در مقاله نکات کاربردی در تنظیم لایحه دفاعی با روش نوشتن یک لایحه خوب آشنا شوید.)
تعریف جرم چیست؟ در این مقاله بخوانید.
مواردی که طبق قانون تحقق این جرم منتفی است
در نُه مورد طبق قانون صدور چک تحقق این جرم منتفی است و در اصطلاح حقوق جزایی، جنبه کیفری چک ساقط می شود. بر همین اساس مستنبط از مواد ۷، ،۱۰ ،۱۱ و ۱۳ قانون صدور چک ، صادرکننده در مورد ذیل قابل تعقیف کیفری نیست:
۱- در صورتی که ثابت شود چک سفید امضا داده شده باشد.
۲-هرگاه در متن چک وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.( ودر اصطلاح چک مشروط به انجام امری یا عدم انجام امری باشد.)
۳- چنانچه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله و یا
تعهدی است. بعبارت دیگر چک جهت ضمانت صادر شده باشد.مثلا جهت تضمین پرداخت اقساط ماهانه.
۴- هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی باشد.
۵- در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده باشد.
۶- در صورتی که تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد. مثلا در تاریخ ۱۴۰۲/۱/۱(تاریخ واقعی صدور چک)، خریدار بابت ثمن
( پول) خرید ملکی، چکی به تاریخ ۱۴۰۲/۲/۱یک ماه بعد( تاریخ مندرج در چک که همان تاریخ سر رسید چک است) برای فروشنده صادر کند.
۷ – مطابق تبصره (الحاقی ۱۳۸۲٫۶٫۲) ماده ۷ ، جرم صدور چک بلامحل شامل مواردی که ثابت شود چک‌های بلامحل بابت معاملات نامشروع و یا بهره ربوی صادر شده، نمی‌باشد.
۸- گذشت مدت شش ماه از تاریخ سر رسید و عدم دریافت گواهی عدم پرداخت یا گذشت ۶ ماه از دریافت گواهی عدم پرداخت و عدم طرح و ثبت شکایت کیفری در یکی از دفاتر خدمات قضایی
۹- مطابق تبصره ماده ۱۱ قانون صدور چک هرگاه بعد از شکایت کیفری، شاکی چک را به دیگری انتقال دهد یا حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو دیگری واگذار نماید تعقیب کیفری موقوف خواهد شد.
لازم به ذکر است در فرضی که در متن خود چک شرط یا تضمینی مندرج نشده باشد یا چک بدون تاریخ صادر شده باشد . در این فرض اثبات این موارد کمی مشکل و پیچیده خواهد بود. با این حال راه های اثبات موارد فوق در مراجع کیفری( دادسرا و دادگاه کیفری دو) می تواند از انواع دلایل مصرح در قانون، مثل شهادت شهود، قرارداد کتبی یا شفاهی، اقرار صریح یا ضمنی و… باشد ،که روش ها و ترفندهای ظریف اثبات موارد سقوط دعوای کیفری چک بلامحل نیازمند تخصص حقوقی و تجریه در مراجع کیفری است.بر همین اساس موسسه حقوقی نوران وکیل با دادن مشاوره کاربردی یا تنظیم لایحه های خوب و تخصصی در زمینه دفاع از حقوق متهم در دعوای کیفری جرم صدور چک بلامحل می تواند مراحل اثبات برائت متهم را طبق قانون آسان‌تر نماید.
حال در پایان یک نمونه لایحه دفاعی جرم صدور چک بلامحل از جانب متهم – تهیه شده توسط کارشناسان حقوقی موسسه نوران وکیل – را برای بازدیدکنندگان گرامی اماده نمودیم.
مقاله مرتبط: آشنایی با اسناد تجاری
نمونه لایحه دفاع از متهم در صدور چک بلامحل
ریاست محترم شعبه ……………. دادگاه کیفری دو شهرستان………..
با سلام و احترام
موضوع:لایحه دفاعی اینجانب……………………به وکالت از متهم آقای…………….در پرونده کلاسه ……… مطروح در آن شعبه ،موضوع اتهام صدور چک بلا محل به مبلغ۷۰۰ میلیون تومان با شکایت اقای……… در وقت رسیدگی مقرر ساعت…… مورخ..…./……/…. تقدیم حضور می گردد.
احتراما به استحضار می رساند با توجه به موارد و دلایل ذیل تقاضای رسیدگی در راستای صدور حکم برائت موکل از اتهام صدور چک بلا محل مورد استدعا است:
اولا: شاکی محترم در دو مورد به طور صریح و ضمنی اقرار نموده که صدور چک بابت تضمین معامله بوده است که متاسفانه در مرحله تحقیقات مقدماتی به این دو مورد توجهی نشده است. مورد اول : در اظهارنامه ارسالی( رونوشت آن ضم لایحه تقدیم حضور است) توسط شاکی به موکل ، در خط پنجم این عبارت ذکر شده《باتوجه به شروطی که داشتیم شما مبلغ مورد توافق را به حساب من واریز نکردید و من قانونا حق دارم به استناد این چک علیه شما شکایت کیفری چک بلامحل مطرح کنم》حال با دقت در جمله شاکی می توان به طور ضمنی استنباط کرد که ۱ : چک جهت تضمین پرداخت مورد توافق صادر شده است . ۲: با توجه به سیاق جمله فوق می توان گفت که علاوه بر تضمینی بودن ، چک به صورت مدت دار صادر شده و تاریخ صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در چک است. مورد دوم: در اظهارات شاکی درصفحه….پرونده نیز این عبارت ذکر شده که《 اگر اقای……(موکل) به تعهدات خود عمل می کرد من شکایتی نداشتم》و این عبارت صریحا اقرار شاکی به این مطلب است که چک بابت تضمین صادر شده است و حال استنادا به بند د ماده ۱۳ قانون صدور چک که اشعار” هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.” جنبه کیفری چک بلامحل ساقط خواهد شد.
ثانیا علاوه بر این با عنایت به مندرجات اوراق پرونده در صفحه…. در مرحله تحقیقات مقدماتی دادسرا ،موکل جهت اثبات تضمینی بودن چک اظهار داشته ( برادر شاکی در موقع صدور چک حاضر بوده و مبلغ چک در صورتی قابل پرداخت خواهد بود که من مبلغ………. ریال به به حساب شاکی واریز نمایم ) ولی متاسفانه در مرحله دادسرا به تقاضای موکل نفیا یا اثباتا اظهار نظر نشده و ختم رسیدگی اعلام و کیفر خواست بدون تحقیق کافی صادر شده است. حال از محضر دادگاه محترم تقاضای احضار شاهد مورد نظر موکل ، بنام آقای………..با کد ملی ……………..به ادرس ……………….. جهت ادای شهادت در دادگاه در صورت صلاح دید دادگاه محترم مورد استدعا ست.
نهایتا با تشکر از دادگاه محترم با توجه به موارد فوق الذکر تقاضای صدور حکم برائت موکل مورد استدعا ست.
نمونه مقاله مرتبط: نمونه شکواییه چک بلامحل
مورد قوانین مرتبط با بحث دفاع از اتهام صدور چک بلامحل
از قانون صدور چک
ماده ۱۱- جرایم مذکور در این قانون بدون شکایت دارنده چک قابل تعقیب نیست و در صورتی که دارنده چک تا شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه ننماید یا ظرف شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت شکایت ننماید دیگر حق شکایت کیفری نخواهد داشت.
منظور از دارنده چک در این ماده شخصی است که برای اولین بار چک را به بانک ارائه داده است.
برای تشخیص این که چه کسی اولین بار برای وصول چک به بانک مراجه کرده است، بانک‌ها مکلفند به محض مراجعه دارنده چک هویت کامل او را در پشت چک با ذکر تاریخ قید نمایند.
کسی که چک پس از برگشت از بانک به وی منتقل گردیده حق شکایت کیفری نخواهد داشت مگر آنکه انتقال قهری باشد.
در صورتی که دارنده چک بخواهد چک را به وسیله شخص دیگری به نمایندگی از طرف خود وصول کند و حق شکایت کیفری او در صورت بی‌محل بودن چک محفوظ باشد، باید هویت و نشانی خود را با تصریح نمایندگی شخص مذکور در ظهر چک قید نماید و در صورت بانک اعلامیه مذکور در ماده ۴ و ۵ را به نام صاحب چک صادر می‌کند و حق شکایت کیفری وی محفوظ خواهد بود.
تبصره- هرگاه بعد از شکایت کیفری، شاکی چک را به دیگری انتقال دهد با حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو دیگری واگذار نماید تعقیب کیفری موقوف خواهد شد.
ماده ۱۳ (اصلاحی ۱۳۸۲٫۶٫۲) در موارد زیر صادرکننده چک قابل تعقیق کیفری نیست:
الف- در صورتی که ثابت شود چک سفید امضا داده شده باشد.
ب- هرگاه در متن چک وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی شده باشد.
ج- چنانچه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله و یا تعهدی است.
د- هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی بوده یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.
ه- در صورتی که ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد.
مقاله مرتبط: تفسیر و توضیح مواد ۲۱ و ۲۳ قانون صدور چک اصلاحی ۱۳۹۷ و ۱۴۰۰
منابع
